Macar: Ülkemizde filo uçucuları içinde sık rastlanan bir ırktır. Filo uçumu yapılan tüm illerimizde yetiştiricileri bulunur. Ülkemizde “Macar” olarak adlandırılan bu güvercinlerin kökeni hakkında elimizde net bir bilgi bulunmuyor. Irkın ülkemize girişi muhtemelen Suriye üzerinden olmuştur. Bu temelde Macar adlandırmasının Suriye ve diğer Ortadoğu ülkelerindeki adlandırmadan kaynaklanmış olması düşünülebilir.
Tahminen ırkın orijinali Avusturya kökenli “Vienna Tumbler” ırkları içinde yer alan “Vienna Whiteside Tumbler” ırkından kaynaklanır. Ülkemizde batı illerinde rastlanan örnekler ırkın aslına yakındır. Doğu illerimizde de orijinal örnekler bulunmakla birlikte, filo ırkları içinde rastlanan örnekler fazlasıyla değişikliğe uğramış ve yepyeni bir ırksal kimlik kazanmıştır. Filo ırkı yetiştiricileri arasında cüsseli ve büyük boyutlu kuşların önemsenmesi köken ırkın, Bağdadi ve diğer filo ırkları ile son yıllarda ise posta güvercinleriyle kırılmasını getirmiştir.
Orijinal Macar: İnci göz tabir edilen açık parlak gözlüdür. Göz çevresi pembemsi ve belirgindir. Kafa biçimi hafif köşelidir. Genel yapı olarak daha küçüktür, boyun kısadır, kısa gagalıdır.
Bizdeki Macarlar daha iri vücutlu, filo ırklarındaki kuşlara benzer şekilde portakal ya da kırmızı renk gözlü, yuvarlak ve daha büyük kafalı, daha uzun ve kalın gagalıdır.
Fiziki Yapısı: Bugün filo ırkları içinde yer alan Macarlar, standart bir form sunmakla birlikte, filo ırklarına göre daha küçük yapılıdır. Ayakları paçasızdır. Baş yuvarlak biçimlidir. Gaga orta boydur. Kuşun siyah renginde gaga ve tırnaklar siyah, kırmızı ve sarı da ise kemik rengindedir. Gözler portakal ya da kırmızı tondadır. Renk olarak kuşun bütün vücudu, kanat ve kuyruk telekleri dâhil kendi renginde olur. Ancak kanat kapakları üzerinde beyaz renk yamalar dikkati çeker. Beyazlıklar, kanat kapağını silme kaplayacak biçimde olabileceği gibi serpinti şeklinde, alacalı bir görünümde de olabilir. Beyazlıklar sırt üzerinde de görülebilir. Bu bölümler haricinde diğer bütün bölümlerin kuşun kendi renginde olmasına dikkat edilir.
Renk Çeşitleri: Yaygın olarak bulunan renkler kırmızı ve sarıdır. Siyah rengi daha nadirdir. Renklerin adlandırması, Kırmızı Macar, Sarı Macar ve Siyah Macar şeklindedir.
Makaracı: Makara yapan güvercin türü. Makara yapma hareketi, güvercinin havada uçarken birden kafası kuyruk yönünde geriye doğru hareket edecek şekilde, taklalar ata ata düşerek dönmeye başlamasıdır. Bu hareket sırasında kuş kanat vurabileceği gibi kanatlarını açık olarak da makaraya girebilir. Güvercin makara hareketi sırasında hızlı bir şekilde yükseklik kaybeder. Kuş havada adeta geriye doğru yuvarlanarak düşen bir top gibi görünür. Daha sonra normal uçuşuna devam eder ve tekrar yükselir.
Mal: Sadakat özelliğine sahip olmayan güvercin.
Malatya (İngilizce’de Malatya Tumbler): Malatya bir taklacı tip güvercin ırkıdır. Genellikle Malatya’da yetiştirilir. Bacaklarda paçalık bulunur ve bunların uzunluğu bazen 15-20 cm’yi bulabilir. Kırmızı kalkanlı, sırtı kula, gökağbaş, kulaağbaş, arap, arbes, karakuyruk, yanıgök, pembe, karakuyruk varyeteleri vardır.
Mantar: Güvercinin ağzının içinde, damakta ve boğaza yakın yerlerde olan beyaz renkteki büyük kabarcıklar. Sünme özelliği vardır. Tedavi edilmezse güvercini öldürebilir. Diğer mantar türleri deride de görülür.
Mantolu: Paltolu da denilmektedir. Orta büyüklükte yatay duruşlu bir kuştur. Arka tepesi sanki bir paltonun yakasının kaldırılmış hali gibidir. Peruklu güvercinin yarım peruklusu gibidir ama manto kafayı örtmez, açıkta bırakır. Renkli olanlarda kafa akbaştır. Bacakları orta ve kısa uzunluktadır. Paçasızdır, tozluk bulunmaz. Gözleri küçük ve koyu renklidir. Göz çevresi etsiz ve belirsizdir. Gaga ve tırnaklar açık renklidir. Hemen her rengi bulunur. Göklerde kanatta şerit bulunur. Diğerleri şeritsizdir.
Mardin: Taklacı güvercine verilen genel bir isimdir.
Mardinli: Gagası uzun, gözleri küçük, kafası silik, paçaları kısa, boyu uzun, boynu normal uzunlukta, ayak tırnaklan şahin tırnağı gibi uzun, düz kuyruklu güvercin türü. Kuyruğunda en az 12 en çok 16 tel olur. Temel renkleri ak, gök ve zidgaradır. Takkeli veya dabak olabilir. Gök, ak, zidgara, bozlak, devetüyü, limonlu, külümsü, sıçantüyü, ala,çallı ve çimkeli gibi renk çeşitleri vardır. Her çeşit rengi olabilir. Sırt açık renk, baş ve boyun ile kuyruk ve kanat uçları sırta göre daha koyu renklidir.
Mardinli türünde renk önemli değildir. Oyun önemlidir. Mardinli türünde oyun vardır. Takla atar. Oyunsuzları makbul değildir. Mardinli türü güvercin, Selçuklu ve taklambaç gibi Konya'nın yerli güvercini değildir. Konya'ya Urfa ve Mardin yöresinden getirilmiştir.
Masa Kuşu: Görsel açıdan değerli bulunan, oyun ve uçum özelliği gerilemiş, form (kostüm ve süs) kuşlarına verilen isim.
Maviş: Şekerli.
Mavrullu: Kuyruğu çeşitli renklerde karışık olan güvercin.
Maya: Anaçların yavrularına ilk hafta verdikleri kursak sütü.
Mazoni (İngilizce’de Mazoni): Filo uçucusu güvercin ırkıdır. Yerel olarak Akkuyruk olarak da tanınır.
Megabactery: Kuruma hastalığına neden olan mantar. Bkz. Kuruma hastalığı.
Mercimek: Güvercin yemi. Baklagiller ailesinden Lens esculenta bilimsel adı ile tanılan bir bitkinin tohumlarıdır. Bu tohumlar besin amacı ile kullanılmaktadır. Farklı bir çok çeşidi bulunmaktadır. Bu çeşitlerde tohum renkleri sarı, kahverengi, turuncu, gri ve yeşil olmak üzere değişiklik gösterir. Bazı çeşitleri ise alacalı ve benekli olabilmektedir. Şanlıurfa ilimiz başta olmak üzere güneydoğu bölgemizde yoğun olarak üretilmektedir. Türkiye, dünya mercimek üretiminde önemli bir yere sahiptir. Bir mercimek tanesinin içinde ortalama olarak % 51 karbonhidrat, % 22 protein, % 1.5 yağ, % 4 kaba lifler (selüloz) bulunur. Ayrıca demir, fosfor ve B vitamini açısından zengin bir tohumdur. Güvercinler tarafından sevilerek tüketilen bir yem çeşididir.
Meverdi: (İng. Mawardi Dewlap; Arp. Mawardi) Filo ırkı. Suriye kökenli gerdanlı ırklar arasında sınıflandırılır. Lübnan’da ‘Mawardi’, dünyada ise ‘Mawardi Dewlap’ adı ile tanınır. Ülkemizde genel olarak ‘Meverdi’ adı ile bilinmekle birlikte yöresel olarak, ‘Mevrendi’, ‘Merdi’ gibi adlandırılır. Ülkemizde filo güvercinlerinin yetiştirilip uçurulduğu Urfa, Antep, Kilis, Maraş, Osmaniye, Antakya, Adana ve Mersin gibi illerimizde yetiştirilen değerli bir filo uçucusudur. Yüksek uçması ve yuvasına bağlılığı ile öne çıkmıştır.
Fiziki Yapısı: Bu ırk her ne kadar uçuş için yetiştiriliyorsa da fiziki görünüşlerine ve renk yapılanmalarına fazlasıyla önem verilir. Bacakları ve boynu uzun yapılı olanlar, kafa biçimi gerdanlı ırk standardında olanlar görünüşleriyle kendilerini hissettirirler. Meverdide kuyruk ucu yere değecek şekilde dik duruş aranılan bir özelliktir. Bacakta paça (tozluk) bulunmaz. Boyun bölümü ile kanatlar üzerindeki şeritler kuşun kendi rengindedir. Bu bölümler haricinde kuşun tüm vücudu ve kanat telekleri beyaz olmalıdır. Boyundaki sarı renk göğsün altında bitmelidir. Buna ‘kesme’ adı verilir. Meverdide hemen ilk bakışta dikkati çeken özellik, kuşun kafasında ‘taç’ olarak adlandırılan hilal biçimli küçük beyaz bir yamanın bulunmasıdır. Bu beyazlığın aşağıya doğru sarkma yapmaması, kafa üzerinde takke gibi küçük bir alanla sınırlı kalması gerekir. Hilalin iki ucu arkaya değil öne bakmalıdır. Beyazlığı bütün kafaya yayılmış olanlarına ‘gambak’ (kabak ya da kel anlamında) denilir. Bazılarında da kafa üzerinde beyazlık hiç bulunmaz. Bunlar ve gambaklar değersizdir. Bazı Meverdilerde ise burun üstünde başın üzerindeki taça doğru uzanan ve ‘gag’ adı verilen ince beyaz bir yama bulunur. Gaglı kuşlarda gagın taçla birleşmemesi gerekir. Bu ırkta göz rengi farklılık gösterir. İki gözü aynı renk olmayan Meverdiler yaygındır.
Renk Çeşitleri: Meverdiler sarı ve kırmızı olarak iki renktir. Renklerin parlak, koyu ve gösterişli olması gerekir. Soluk tonlar makbul değildir. Sarı ve kırmızı eşleştirmesinden elde edilen kuşlar renk olarak kabul görmez.
Sarı Meverdi: Limon sarısı renktedir. Bu renk olan Meverdiler kırmızı olanlarından daha ince ve uzun yapılıdır. Bunların Maraş’ta geliştirildiği söylenir.
Mor Meverdi: Kırmızı renk taşırlar. Bu renk vişneçürüğü rengidir. Bu nedenle ‘Mor Meverdi’ olarak adlandırılır. ‘Kırmızı Meverdi’ diyenler de vardır.
Mezat: Haftanın belirli günlerinde kuş satmak ve almak isteyenlerin buluştuğu mekan. Mezatın bir mezatçısı vardır ve satılan kuş üzerinden pay alır. Artık internet üzerinden canlı yayınla mezatlar da yapılmaktadır.
Mısır: Güvercin yemi. Buğdaygiller ailesinden Zea mays cinsinden bir tahıldır. Dünya tahıl üretiminde buğdaydan sonra önemli bir yer tutar. Üretilen mısırın büyük bir bölümü besin ve hayvan yemi olarak kullanılmaktadır. Mısır bitkisi sahip olduğu tanelerin şekline göre birçok çeşide ayrılır. Bir mısır tanesinin içinde yaklaşık % 70 karbonhidrat, %9 protein, %4 yağ, %2 kaba lifler (selüloz) ve az miktarda mineral bulunur. Büyük taneli olanlarının güvercinlerin kolay tüketimi için kırılması gerekir.
Mısıri: Bir dalıcı tip güvercin ırkıdır. Yerel olarak Musuri, Mısırlı, Mısri, Güllü ve Mısır olarak adlandırılır. Mısıri yurdun her bölgesinde görülebilir.
Miğfer: Gagadan başlayıp gözün üzerinden arka tepeye kadar uzanan renk bütünü. Bazen gözü de içine alır. Miğferli olarak kullanılır.
Miro: Irak form güvercini. Irak’ta “Hummi” (Hımmi) ve “Şemii” gibi adlarla bilinen bu güvercinlere ülkemizde “Miro” denilmektedir. Irak’taki adlandırma bu güvercinlerin göğüslerinin bal peteği renginde olmasına dayanarak koyulmuştur. Ülemizdeki Miro adlandırmasının ise bu güvercinleri ülkemize ilk getiren kişinin adıyla bağlantılı olduğu söylenmektedir.
Fiziki Özellikleri
Mirolar orta boy güvercinlerdir. Irkın orijinal örneklerinin daha minyon yapıda olduğu belirtilmektedir. Geniş ve dik duruşludurlar. Başları yuvarlak ve düzgün biçimlidir. Alın gagadan itibaren biraz dik ve bombeli bir biçimde yükselir. Gözler ve göz irisleri yuvarlak biçimlidir. Gagaları başları ile orantılı ölçülerde normal uzunluktadır. Biraz uzun ve biraz kısa gagalı olanlarına da rastlanmaktadır. Kanatlarını kuyruk üstünde taşıyan bu güvercinlerde, bacaklar orta uzunlukta ve paçalıdır. Paçaları geniş ve uzun olmaz. En çok tırnaklara kadar uzamalıdır. Kuyruk telekleri 12 tanedir. Künye ölçüsü 9 mm’dir.
Renk Yapılanması
Miroların kendilerine özgü bir yapılanmaları vardır. Kanat kapakları kaplama biçiminde siyaha yakın koyu kurşuni renktedir. Bu renkten kuşun işaret geninin yoğun pul olduğu anlaşılmaktadır. Kaplamasının düzgün olması ve açıklı koyulu bir görünümde olmaması gerekir. Kanat telekleri ise açık kahverengi tonlardadır. Arada beyaz telek (saz) bulunmamalıdır. Kuşun karın bölgesi açık kurşuni tonda olmalıdır. Bu ton kuyrukta da devam etmeli ancak kuyruğun ucunda koyu tonlu bir kuyruk bandı bulunmalıdır. Kuyruk telekleri arasında akkuyruk olmamalıdır.
Kuşun belüstü denilen bölümü beyaz olmalıdır. Ancak “beli bağlı” şeklinde ifade edilen belüstleri beyaz olmayan kuşlarda bulunmaktadır. Beli bağlıların belüstü açık kurşuni tonda olur. Paçalar dirsekten itibaren açık kurşunu ya da grimsi tonlarda açık renk olmalıdır. Siyah paça kusur olarak değerlendirilmelidir. Beyaz paça ise nadiren çıkmaktadır. Bazı yetiştiriciler beyaz paçalı olanları daha çok beğenmektedir. Miroların göz rengi açık ve parlak olmalıdır. Gaga ve tırnaklar kemik rengi dediğimiz biçimde açık renk olmalıdır, siyah olmamalıdır. Yalnız gaganın uç kısmında “zikir” adı verilen küçük bir siyahlık olabilir.
Bu güvercinlerin en belirgin renk yapılanmaları göğüs ve boyun bölümleridir. Göğüs karında itibaren boyna kadar kesme bir biçiminde koyu sarı tondadır. Bal peteğini andıran bu rengin parlak ve canlı olması, karın ve boyun birleşim yerlerindeki kesmelerin düzgün olması önemlidir. Kuşun boyun bölümü ise yanardöner biçiminde koyu yeşil ve morumsu bir şal ile örtülmüş gibi olmalıdır. Şal rengi parlak ve canlı olmalıdır. Boyun şalı bütün boynu çevrelemeli, başa kadar uzamalı ve baş da kesme yapmalıdır. Kesmenin düzgünlüğü önemlidir. Kuşun başı ise kendi renginde (koyu kurşuni tonda) olmalıdır.
Miski: Güvercinlerde bir renk ve tür adı.
Mukluf: Yavruluk döneminin bitiminden eşleşme dönemine kadar olan dönemde bulunan güvercin. Muklufluk dönemi 40-45 gün sürer. Dişi mukluflar erkek makluflardan daha çabuk eşe gelirler. Yavruluktan olgunluk dönemine geçme sürecinde bulunan erkek ve dişi güvercin.
Muklufluk Devresi: Güvercinin cizziklik devresinin bitiminden çiftleşme devresine kadar olan süre. 40-46 gün sürer.
Muskalı: Beyaz renkli olup kanatlarının üzeri siyah olan güvercin. Muskanın sivri ucu kuyruk, geniş kısmı boyun tarafındadır.
Musullu: Tür olarak Mardinli türüne giren, Mardinli türünün özelliklerini taşıyan, fakat Mardinliye göre daha iri ve daha uzun olan güvercin. Paçalıdır. Tek takkeli veya dabak olabilir. Aslı Musul'dan getirildiği için Musullu diye anılır. Açık gök, koyu gök ve bozlak olmak üzere üç yaygın rengi vardır. Musullu güvercin, Musullu açık gök. Musullu koyu gök, Musullu bozlak diye anılır. Tek başına Musullu denmez. Musullunun çimkeli bozlak ve çimkeli açık gök renkleri yanında diğer renkleri de bulunur. Musullu güvercin Konya'da fazla tutulmaz ve fazla beslenmez.
Musul Taklacısı: Performans sınıfı güvercindir. Irak kökenli taklacı ırklar içinde sınıflandırılan Musul Taklacısı’nın Irak’ın Musul kentinden köken aldığı bilinmektedir. Türkiye-Irak sınırından 130 km içeride bulunan Musul’da Türk nüfus oldukça fazlaydı. Bu nedenle iki ülke arasında tarih boyunca karşılıklı kuş ticareti yapılagelmekteydi. Bu güvercinin Irak’ın Necef kentinden adını alan sıfır gagalı ‘Necefi’ denilen eski bir Irak güvercininden geliştirilmiş olabileceği söylenmektedir. Bugün de sıfıra yakın gagalı Musul Taklacısına ‘Necefi’ denmektedir. Bu güvercinler Suriye’de Musul’dan gelme anlamında ‘Moos-Sulli (Musuli)’ adıyla adlandırılmıştır. Musuli ırkının ilk kez 1957 yılında Suriye’nin Şam kentinden Amerika’ya gönderildiği ve Amerika’da ‘Syrian Coop Tumbler’ şeklinde adlandırıldığını, Wendell M. Levi’nin Encyclopedia Of Pigeon Breeds (Güvercin Irkları Ansiklopesdisi) adlı kitabından öğreniyoruz. Amerikalılar kuşlar kendilerine Şam üzerinden ulaştığından ırkı Suriye güvercini gibi nitelendirmişlder ve isimlendirmişlserdir. Bu adlandırma zaman içinde dünyada da benimsenmiş ve kullanılmıştır. Syrian Coop Tumbler, Suriye’nin ‘damüstü’ tabir ettiğimiz biçimde oyun yapan taklacı güvercini anlamındadır.
Mülakat: (İng. Mulakat Roller) Makaracı ırkıdır. Mülakat, Arapçada birleşme, uzlaşma anlamına gelen bir kelimedir. Mülakatın şeritli olanına Afyon ilinde “Aprak” adı verilir. 17. Yüzyıl gezginlerinden Evliya Çelebi, Osmanlı güvercin ırklarını sayarken “Münakkat” (Münakkit) isimli bir ırktan bahseder. Eski Türkçe’de “noktalı” anlamına gelen bu adlandırmanın mülakat ırkı için kullanılmış olması muhtemeldir. Bu adlandırmanın zamanla “mülakat” şeklinde söylendiği varsayılmaktadır. Buradan Mülakat ırkının Osmanlı döneminden bu yana yetiştirilen eski güvercin ırklarımızdan biri olduğu anlaşılmaktadır. Büyük ihtimalle eski makaracı bir ırk, zaman içinde ayrışarak Bursa, Çakal ve Mülakat gibi farklı ırksal kimliklerin ortaya çıkmasına kaynaklık etmiştir. Mülakat ırkı bugün sayıca epeyce azalmış durumdadır. Daha önceleri yaygın olarak yetiştirildikleri Bursa ili ve çevresi ile İstanbul’da artık daha az rastlanmaktadır.
Fiziki Özellikleri: Bursa oynarları ile kıyaslandığında daha minyon yapılıdır. Önden arkaya doğru genişleyen kafa biçimleri bombeli bir görünüm sunar. Kafa rengi düz renk olabilir ancak çoğu zaman kafa üzerinde beyaz tüyler bulunur. Çoğu mülakatta uzun ucu alından başlayarak çizilmiş “T” harfine benzer bir renk yapılanmasına rastlanır. Bu tür olanlara “kaşlı kafa” denilmektedir. Gaga hafif uzun ince ve kibar görünümlüdür. Gaganın açık kemik rengi (sedef rengi) olması önemsenir. Gaga zikirinin olmaması ya da sadece alt gagada bulunması normal kabul edilir. Gözler baş ile orantılı biçimde normal büyüklüktedir. Göz çevresi halkası beyaz renkli ve dar yapılıdır. Göz renkleri açık pembe (gülkurusu) tonlu ve parlak görünümlüdür. Kırmızıya yaklaşan şekilde koyu ve beyaza yaklaşan şekilde açık renk gözler tercih edilmez. Bazen gözler birbirinden farklı renk tonlarında olabilir. Bazen de “akık göz” tabir edilen şekilde göz irisinin tam yuvarlak olmayıp akıtma yaptığı şekilde olabilir.
Boyunları uzun değildir. Göğüsleri geniş ve güçlüdür. Bacakları kısa yapılıdır. Bacak üzerindeki tüyleri genellikle beyaz olur. Bu beyazlık bazen karın altına da yayılır. Ayaklarında paça bulunmaz. Tozluk tabir edilen dirsek altındaki kısa tüyler kabul edilebilir. Ayakları vücuda oranlandığında küçüktür. Bu nedenle yürüyüşünde bir paytaklık vardır. Künye ölçüsü 7 mm’dir. Kanatlarını kuyruk üzerinde taşıyan bu güvercinlerde kuyruk telek sayısı 12 adettir. Daha fazlası normal karşılanmaz. Nadiren 13 telekli olanlarına rastlanır. Kuyruk üzeri yağ bezesi vardır. Kanat uzunluğu kuyruktan her zaman kısadır. Kanatlarda 7-7 ya da benzer eşit formlar tercih edilir. Kanat telekleri beyazdır. Kuyruk telekleri de genellikle beyaz olmakla birlikte “karakuyruk” denilen çeşitleri de bulunmaktadır. Beli beyaz ya da renkli olan çeşitleri vardır. Beli beyaz olan akkuyruklar “belden akkuyruk” olarak adlandırılmaktadır. Tüylerinin ince ve ipek gibi olması mülakatlarda aranılan bir özelliktir. Kalın ve seyrek tüy yapılı kuşlar tercih edilmez. Mülakatlarda bazen kızıl tonlara da rastlanmaktadır. Tercih edilen durum değildir.
Renk Çeşitleri: Temel renk mavidir. Başka rengi yoktur. Ancak mavinin farklı tonları bulunmaktadır. Ton farklılıklarının yanı sıra renk yamaları ve çubuklu ya da çubuksuz olmasına göre değişik şekilde adlandırılır.
Dumanlı: Koyu mavi ton olanlar bu şekilde adlandırılır.
Açık Mavi: Dumanlıya göre daha açık renkte olanlar.
Zeytuni: Kızıl tonlamaları olanlara denilir.
Tekir: İşaret geni çubuk (şerit, sırma) değil pul olanlar. “Çinili” diyenler de vardır. Pul yoğun olduğunda kuş siyah gibi algılandığından “kara” olarak adlandırılır.
T’li: Kafası kaş kafa olanlar.
Yaşmaklı: Gaga altında sakal gibi beyaz tüyleri olanlara denilir.
Sürmeli: Kafasındaki beyazlıklar gözlerinden başlayıp kulaklarına doğru uzanıyorsa buna sürmeli adı verilir.
Uçuş Özellikleri: Mülakat ırkı makaracı uçum tarzına sahiptir. Ancak hızlı ve sert uçum özellikleri çoğu yetiştiriciler tarafından ön planda ele alınmakta ve daha da önemsenmektedir. Makaracı ırkların çoğunda görülen uzun ve yüksek uçma özelliği mülakatlarda da görülebilir. Mülakatlar genel olarak orta yükseklik ve bu yüksekliğin biraz daha üzerinde uçarlar. Çabuk ve süratli yükselebilme özellikleri ile daha alçak mesafelerde makara yapabilmeleri dikkat çekicidir. Sert ve kısık kısık kanat alışlarıyla oynar ırkından farklı uçum biçimine sahiptirler. Makaraya başlayacağı zaman kanat alışlarını yavaşlatır ve makara yapacaklarını adeta hissettirirler. Yavaşlamanın arkasından makara hareketi gelir. En az 5-10 kuştan oluşan gruplar halinde uçurulur. Çok yükseldiklerinde grup halinde hareket ederler. Bunun haricinde dağınık uçarlar. Mülakat ırkının standart uçum özelliklerini göstermesi için 1-1,5 yaşını geçmiş olması gerekmektedir.
Yuvasına bağlılıkları, pırıltıya duyarlı olmamaları ve uzak mesafelerden yuvalarını bulabilmeleri mülakatları değer verilen bir ırk haline getirmiştir.
.jpg)
Müsevved: (İng. Msawad Dewlap, Black Msawad Dewlap) Filo ırkı. Suriye kökenli gerdanlı güvercinler içinde sınıflandırılan, değerli bir güvercin ırkıdır. Suriye’de “Msawad” adı ile tanınır. Ülkemizde filo uçumu yapılan illerimizde yetiştirilir. Filo uçucusu olarak aranılan bir güvercindir.
Fiziki Özellikleri: İri gövdesi, uzun boynu, yay gibi bacakları ve dik duruşu ile ilk bakışta dikkatleri üzerine toplar. Müsevvedlerde baş biçimi gerdanlı ırk standartlarını tam anlamıyla yansıtmaktadır. Müsevvedlerde başın şekli ve boyutlu olması çok önemlidir. Gaga ve tırnaklar beyaz olmalıdır. Gaganın kalın ve başla orantılı olmasına dikkat edilir. Göz çevresi halkasının kırmızı ve belirgin olması aranılan bir özelliktir. Genel olarak kuşun ağırlığına önem verilir. Ağır olan kuşlar daha değerli kabul edilir. Müsevvedlerin, Şami ırkının siyah renkli çeşidi olduğu ve eskiden yapılan seleksiyonlar sonucu zaman içinde ayrı ırksal bir kimlik kazandığı düşünülür. Şamilerden ilk bakışta dikkati çeken ayrımı küpesiz olmasıdır.
Renk Çeşitleri: Müsevvedler tek renk siyah olarak bulunur. Ancak siyah renk çekinik karakterde yağlı ve parlak tonda bir siyah olmak durumundadır. Yetiştiriciler bu rengi “zümrüt siyah” olarak tanımlar. Kuşun bütün vücudu kendi renginde yani siyahtır. Sadece sakar akıtması (gag) ve kanat telekleri beyaz olur. Kuşun alnındaki sakar akıtması adı verilen küçük beyaz bir yama bulunur. Sakarın alına kadar devam etmesi ve dağılma yapmaması gerekir. Kanatlardaki beyaz telek sayısının karşılıklı olarak 9-9, 10-9 ve 10-10 olması aranılan bir özelliktir.
Müsevved ile Adana Farkı: Müsevved, Adana ırkının siyah olanına çok benzer. Dikkat edildiğinde Adana güvercininin siyahının daha donuk bir siyah olduğu ve Adana ırkının daha küçük bir yapıya sahip olduğu görülür.
Sarı ve Kırmızı ile Farkı: Özellikle Suriye’de görülen ve ülkemizde de bulunan sarı ve kırmızı renkli müsevved olarak adlandırılan güvercinler bulunmaktadır. Bu güvercinler renk yapılanması olarak müsevvede benzemekle birlikte, müsevvedlere özgü ırksal genetiğe sahip değillerdir. Bu anlamda müsevved olarak adlandırılmaları ve kabul görmeleri doğru değildir. Bu güvercinler farklı ırklarla yapılan kırmalar sonucu geliştirilmiş melez kuşlardır.
Mycoplasmosis (Mycoplasma ): “Kronik Nezle” olarak adlandırabileceğimiz bir hastalıktır. Hastalık genellikle diğer solunum yolları hastalıklarının (Ornithosis ve Coryza) bir devamı şeklinde kendini gösterir. Hastalığın etkeni mycoplasma denilen bakteri kökenli bir organizmadır.
Hastalık belirti olarak diğer solunum yolları hastalıkları ile benzer bir görüntü sunduğu için ayırt edilmesi oldukça zordur. Boğaz, gırtlak ve burunda sümük benzeri bir balgam oluşur. Bu oluşum gaga üzerinde ya da kenarında gözlenebilir. Kuşun gagası açıldığında bu balgam, dil ve damak arasında, tel gibi şerit halinde uzanır. Burunun dış deliklerinde sümük şeklinde oluşum vardır. Burun akıntısı gözlenebilir. Aksırma vardır. Sinüslerdeki şişmeye bağlı olarak yüzde ve özellikle de alın bölgesinde şişlik görülebilir.
Kuşun ateşinde yükselme saptanabilir. Özellikle geceleri hırıltılı soluma, hırıltılı ses çıkarma ve nefes alıp verme zorlukları gözlenebilir. Kuş nefes alırken burnu tıkalı olduğu için gagasını açma ihtiyacı hisseder. Solunum yetersizliğine bağlı olarak kandaki oksijen miktarı azalır ve kuşun derisinin rengi mavimsi bir görünüm kazanabilir. Kuşun karın ya da göğüs bölgesindeki tüyler aralanıp deri rengi kontrol edilebilir.
Güvercinlerin uçuş performansını ve yumurta üretimini olumsuz etkiler. Bu hastalıktan ölüm olayı görünmez ancak bu hastalığın en önemli özelliği diğer bazı hastalıklarla birlikte seyretmesidir. Böyle olduğunda kuş için ölümcül risk yaratır.