Kaçak Kuş: Yuvasından kaçmış güvercin.
Kafes: 1. Güvercin beslenen yuva. 2. Bir kafesteki tüm kuşların toplamı için kullanılır.
Kakül: Perçem.
Kalem: Kanat üzerindeki farklı renk çizgiler. Genelde iki tanedir. Sırma, şerit.
Kalpli: Beyaz renkli olup kanatlarının üzeri siyah olan güvercin.
Kama: 1. Paçanın büyük ve uzun olan tüyleri. 2. Kanat baş teleklerinde farklı olan renk.
Kamış Paça: Büyük paça. Paçadaki tüyler uzundur. Paçadaki tüylerin uzunluğu 5-10 cm arasında değişir. Güvercinin uçmasını engellediği için kesilir. Güvercin uçarsa kendisi de kırar. Güvercin uçarsa kendisi de kırar. Süs güvercinlerinde ırkına göre tercih sebebidir.
Kanadı Selek: Kanatta tüy eksikliği.
Kanasa: Tüy değişim dönemi.
Kanat Açmak: Kanat patlatmak. Oyun kuşunun sert kanat çırpışı sonucu kanat teleklerinin kanaması.
Kanat Bantlamak: Güvercinleri yuvaya alıştırmak için bir süre kanatlarının bantlanması.
Kanat Çekme: Güvercinleri yuvaya alıştırmak için ya da damızlık olarak ayırmak için bir süreliğine kanatlarının çekilmesi.
Kanat Çırpma: 1. Uçacak gibi kanatları çırpmak. 2. Yavruların uçma dönemi öncesi alıştırma yapmak için kanat çırpması.
Kanat Döğmek: Güvercinin yukarıya doğru kuvvetli kanat çırparak çıkması.
Kanata Firkete Atmak: Güvercinleri alıştırmak için kanatlarına çengelli iğne takılması.
Kanat Isıtma: Taklacı oyun güvercinleri için yarışma kuralı. Kuşun 10 dakika altında kuş olmaksızın uçarak, ısınmasının sağlaması.
Kanat Kapağı (kapak): Kanadın omuzdan şeritlere kadar olan bölümü.
Kanat Kapamak: Oyun kuşunun kanayan kanat teleğinin zamanla ve uçarak iyileşmesi.
Kanat Makaslamak: Güvercinlerin uçmaması için kanatlarının tekinin ya da ikisinin baştan iki telek kalacak şekilde ya da aradan eleyerek kesilmesi.
Kanat Örmek: Kanatları iple bağlanması, çorum çitesi.
Kanat Paça: Paça tüylerinin boyunun 10-20 cm arası olması.
Kanat Patlatma: Kuşun kanat altındaki, dirseğindeki bölgenin kanat çarpması nedeniyle kanaması.
Kanat Vurma: Kuşun, uçarken kanatlarını sertçe birbirine vurması.
Kapağan: Güvercin yakalamak için kurutan tuzak. Dört tarafı tel örgülü. Tel örgü kapaklı, kapağının üzerinde bir el sığacak kadar deliği olan tuzak. Tuzağın içine yem atılır ve kapak açık tutulur. Kapağa uzun bir ip bağlanır ve uzakta beklenir. Güvercin tuzağın içine girdikten sonra ip çekilerek kapak kanatılır. Tuzak yad tutmak için kullanılır.
Kapatma (atma): Kuşun oyuna girmek üzere kanat ve kuyruğunu toplayarak makul bir açı ile hedefine (dama veya yere) oynamak üzere hızla yaklaşması.
Kaplan: Benekli desene sahip güvercin.
Kaplama: Kanat üstünde yer alan renk bütünü.
Kara Kafa: Vücudu beyaz başı siyah kuş.
Karakan (İngilizce’de Karakand): Karakan bir süs ve gösteri amacı ile yetiştirilen güvercin ırkıdır. Yerel olarak Gez, Gümüskuyruk ve Gümüşdestekuyruk olarak da adlandırılır. Karakan yerel olarak Yelpaze Kuyruk olarak da adlandırılır. Kuyruk telek sayısı 16-22 adet arasındadır.
Karakuyruk (Öveys Güllü): (İng. Owl, Syrian Owl) Filo ırkı. Suriye kökenli bir ırktır. Dünyada İngilizce olarak ‘Syrian Owl’ ya da ‘Colored Tail Owl’ adı ile tanınır. Owl, İngilizce’de baykuş anlamına gelir. Bu güvercin kısa gagalı olduğu için baykuşa benzetilerek bu şekilde adlandırılmıştır. Bu ırk Türkiye’de ‘Karakuyruk’, ‘Öveys Güllü’, ‘Göv Kuyruk’ ve ‘Bülbül’ gibi adlarla bilinir. Ağırlıklı olarak filo ırklarının yetiştirildiği illerimizde ve Güneydoğu bölgemizde yaygındır. Eskiden filo uçucuları içinde uçurulan ve değer verilen bir ırk olmakla birlikte günümüzde fazla yetiştiricisi kalmamıştır.
Fiziki Özellikleri: Karakteristik özelliği göğsünün fırfırlı (göğüs güllü) olmasıdır. Fırfır gaganın altından başlayarak göğüse doğru düzgün biçimde iner. Ancak aşağıya karına doğru ilerlemez. Ülkemizdeki bazı tiplerinde çift tepeli olanlara da rastlanır. Irkın orijinalinde bu yoktur. Göğüs geniştir ve kuş dik duruşludur. Baş, üstten hafif basık gibi ancak düzgün yuvarlak görünümlüdür. Gaga kısaya yakın orta uzunlukta ve kemik rengidir. Bu ırkta bango tipi baş yapısı olmaz. Renk yapısı olarak Denizli Bangosunun (Azman) karakuyruk olanı ile benzerlik gösterir. Karıştırmamak için baş ve gaga ile genel fiziki özelliklere dikkat edilmelidir. Tırnaklar gaga ile aynı renktir. Gözler koyu tonludur. Ayaklarda paça bulunmaz. Ayaklar kırmızı renkli ve dirsekten aşağısı tüysüzdür. Ayakların dirsekten aşağı kısmı biraz kısa gibidir. Kanatlar kuyruk üstünde taşınır. Kuyruk 12 telekten meydana gelir.
Renk Çeşitleri: En belirgin renk özelliği adını aldığı kuyruğudur. Bu güvercin tek renk mavi olarak gelir. Bütün vücudu beyaz olur, sadece kuyruğu mavidir. Karakuyruk denilmesine karşın kuyruğu siyah değil göktür. Kuyruk telekleri aynı rengi taşır. Arada ayna (beyaz telek) olması kusurdur ve değerini sıfırlar. Son yıllarda alacalı tiplerine de rastlanmaktadır. Alacalı olanlarda baş ve boyun bölümlerine serpilmiş olarak mavi renk tüyler vardır. Alacalı olanlar değersizdir. Mavi rengin yanı sıra siyah, sarı ve kırmızı kuyruk olanları da görülmekle birlikte yaygın değildir. Sonradan geliştirilmiş renkler olması muhtemeldir.
Kara Kuyruk: Kuyruğu siyah diğer tarafları beyaz olan güvercin.
Karaperçemli (Karakaşlı): (İng. Syrian Tarbesh; Arp. Abu Abse) Suriye kökenli gerdanlı ırklar içinde değerlendirilir. Almanya’da gerdanlı güvercin anlamına gelen ‘Wammentauben’ adı altında sınıflandırılır. Arap Yarımadası’nda ‘Abu Abse’, dünyada ise ‘Syrian Tarbesh’ adıyla tanınır. Nadir bulunan değerli bir güvercin ırkıdır. Kuveyt Emirliği’de ulusal güvercin ırkı olarak kabul edilmiştir. Ülkemizde ‘Karaperçemli’, ‘Karakaşlı’ ve Antep yöresinde ‘Karabadem’ olarak adlandırılır. Eski dönemlerde filo uçucuları arasında uçurulduğu bilinmekle birlikte ırkın sayıca azalmış olması nedeniyle günümüzde uçurulduğu söylenemez.
Fiziki Yapısı: Bu güvercinin karakteristik özelliği, gözün üzerinden itibaren kaş benzeri yukarıya doğru kalkık tüylerin olmasıdır. Kafasındaki tüylerin alnından ve yanlardan yukarıya doğru çıkıyor olması tüylerin sanki tarakla yukarı doğru taranmış gibi görünmesine yol açmaktadır. Yetiştirildiği Arap coğrafyasında bu nedenle, vahşi-korkunç anlamında ‘Abu Abse’ olarak isim verilmiştir. Bu güvercinlerde ‘kaş’ tabir edilen bölümün gösterişli ve düzgün olması önemlidir. Genç kuşlarda ilk tüy dökümüne kadar kafa üzerindeki ‘kaşlılık’ özelliği gözlenmez.
Gerdanlı ırklara özgü standart fiziki özellikleri tam olarak göstermemekle birlikte, Suriye gerdanlı ırkları ile akrabalığı olan ve bu ırklar içinde sınıflandırılan bir güvercin ırkıdır. Ayaklar paçasız ve kırmızı renktir. Gaga ve tırnaklar siyahtır. Kuyruk geniştir ve 14-20 telek arası normal kabul edilir. Kuyruğun kapalı durması gerekir. Boyun orta uzunlukta ve kuvvetli yapıdadır. Gözler koyu tonlu, neredeyse siyahtır. Göz bebeği yeşilimsidir ve çevresinde ince sarı bir renk görülür. Göz çevresi eti geniş, iyi gelişmiş ve açık renklidir. Burun eti iyi gelişmiş ve pudralı görünüme sahiptir.
Renk Çeşitleri: Sadece siyah rengi vardır, başka rengi bulunmaz. Bütün vücudu siyahtır. Ancak siyah renk çekinik karakterde, yağlı ve parlak tonda olmalıdır.
Karışma: Birkaç bölük kuşun havada karışması.
Karşıdan Dönüş: Dönek güvercin için kullanılır. Döneğin alçak-orta mesafede oyuna girmesidir. Diğer dönüş biçimi 'tepeden dönüş' olarak tanımlanır.
Katal: 1. Güvercin yuvası. 2. Tepeli köy güvercini.
Katal (İngilizce’de Katal): Katal bir yüksek uçucu tip güvercindir. Denizli bölgesinde yetiştirilir.
Katillik: Önemli vasfı olmayan, çok bulunan güvercin.
Kaya Güvercini (Columba Livia): Evcil güvercinlerin atası olduğu kabul edilmektedir. Görünüş olarak evcil güvercinlere benzer. Gövdesi kurşuni mavidir. Kanatlar açık kurşuni mavi olup üzerinde iki tane siyah şerit (çubuk) bulunur. Boyun yanları yanar döner erguvani ve yeşil renktedir. Kuyruk tüylerinin ucu siyahtır. Kuyruk üstü tüyleri beyaz ya da açık gridir. Kanat altları beyazdır. Gaga siyah, ayaklar kırmızı, tırnaklar siyah, göz rengi koyu portakal, kırmızı, göz halkası sarıdır. Boyu 32 cm’dir.
Kırlarda, tarlalarda kaya kovuklarında yaşar. Dünyada en yaygın olan güvercin türüdür. Bu türün şehirlere adapte olmuş bir grubu “şehir güvercini” adı ile anılır. Cami avlularında, şehir meydanlarında büyük gruplar halinde karşılaştığımız bu güvercinler, son yıllarda evlerin çatılarına ve balkonlarına kadar yayılmışlardır.
Kaya güvercinlerinde eşlerin birbirine bağlılığı ömür boyu devam eder. Dişi kuş iki yumurta yapar. Yılda üç kez kuluçkaya yattıkları olur. Kuluçka süresi 18 gündür. Yavrular 1 ay içinde yem yiyebilecek ve uçabilecek hale gelirler. Yavruların eşeysel olgunluğa erişmeleri 6 ay kadar sonra olur.
Kazık Tüy: 10-15 günlük yavru güvercin.
Kef: Güvercinde küf-pas rengi.
Kekremsilik: Güvercinin ağzının yukarıya doğru kalkık olması.
Kelebek: Kelebek ırkı dalıcı ve dönücü tip güvercin ırkıdır. Yetiştirildiği İzmir, Manisa, Bursa ve Balıkesir illerinde Saya olarak da tanınır. Kelebek belki de Türkiye’nin her tarafında aynı adla anılan tek güvercin ırkıdır. Yine Kelebek, Takla ırkından sonra en çok tanınan güvercin ırkıdır. Kelebekler tek halde uçar. Kuyruk telek sayısı 14 adettir.
Kene: Dış parazit. Güvercinlerde görülen kene türlerinin hepsi kan emici türler olup geceleri aktif haldedirler. Gündüzleri ise genellikle güvercinlerin yuvalarında ya da yakın yerlerde gizlenirler. Güvercinlerde kene çok yaygın değildir. Bit ve atsineğine oranla daha az görülür. Kene de çoğu asalak gibi hastalık taşıyıcıdır. Bir canlıdan diğerine geçerek yaşadıklarından birçok hastalığı da beraberinde bulaştırabilirler. Güvercinlerde, Pox, Pramyxovirosis, Salmonella, Trichomonas gibi hastalıkların bulaşmasında kene bir etken olabilir. Kene güvercinin kanını emerek onu fena halde rahatsız eder. Üzerinde kene bulunan kuşlar zaman içinde kan kaybı ve oluşan aşırı stres sonucu halsiz ve güçsüz düşebilirler. Bu durum ortaya çıkmak için fırsat kollayan çeşitli hastalıklar için ideal bir ortam yaratır.
Dermanyssusgallinae: Kuş kenesi adı ile de bilinen bu parazit kan emicidir. Uzunluğu 0.7 mm kadardır. Tavuk ve sülün gibi canlıların yanı sıra güvercinler üzerinde de rastlanmaktadır. Nadiren evcil hayvanlarda ve insanda da görülebilir. Sürekli olarak konukçularının üzerinde yaşamazlar. Sadece kan emecekleri zaman konukçularına yapışırlar. Gündüzleri aktif değildirler, genellikle bir yerde gizlenirler. Gece olunca aktif hale geçerek kan emecekleri canlıyı aramaya başlarlar.
Argasreflexus: Güvercin kenesi adı ile bilinir. Güvercinlerde en sık görülen kene türüdür. Erkekleri 4, dişileri 6 – 8 mm uzunluğundadır. Vücutları yassı oval şekillidir. Kan emerek yaşar. Güvercinlerin dışında nadiren tavuk, ördek ve insandan da kan emerler. Sürekli olarak konukçularının üzerinde yaşamazlar. Sadece kan emecekleri zaman konukçularına yapışırlar. Gündüzleri aktif değildirler, genellikle bir yerde gizlenirler. Gece olunca aktif hale geçerek kan emecekleri canlıyı aramaya başlarlar.
Argaspercisus: Daha çok tavuklarda bulunan bir kene türüdür. Nadiren güvercinlerde de görülür. Kan emerek yaşar. Geceleri aktiftir.
Kenevir Tohumu (Çedene): Güvercin yemi. Kendirgiller ailesinin bir üyesidir. Bilimsel olarak Cannabis sativa adı ile bilinir. Lifleri sicim ve halat yapımında kullanılır. Tohumları ise kuş yemi olarak değerlendirilir. Kenevir bitkisinin farklı bir tipinin çiçeklerinden esrar elde edilir. Kenevir ülkemizde en çok Karadeniz bölgemizde üretilmektedir. Tohumlarında yağ oranı yüksektir. Bir kenevir tanesinin içinde, % 18 Karbonhidrat, % 20 protein, % 33 yağ, % 16 selüloz bulunmaktadır. Yavru güvercinlerde cinsiyet gelişimini hızlandırdığı bilinmektedir. Ayrıca güvercinlerde tüylerin renginin parlak olmasını sağlar. Gelişme evresindeki yavrularda tüy renklerinin derinliğini artırır. Özellikle sarı ve kırmızı renk güvercinlerde bu durum daha belirgindir. Güvercinler tarafından sevilerek tüketilen bir yem çeşididir. Fazla verilmesi durumunda sulu dışkıya neden olabilir.
Kenkül: Arka tepe, takke.
Kerkenez: Avcı kuş.
Kertlez: Dik.
Kesme: Kesme: 1. Baştaki rengin boyunda net bir çizgiyle kesilmesi. 2. Boyundaki rengin göğüste net bir çizgiyle kesilmesi.
Kesme Paça: Tırnakların üzerini acık bırakan paça. 2- Tırnaklarının üzeri açık olan paçalı güvercin. Her türde olur.
Kessik: Güvercinler takım halinde uçarken veya yanlarına yabancı bir güvercin karıştığı zaman, kuş sahibinin uçan kuşların göreceği biçimde, yuvadaki kuşlardan birkaçını çıkarıp dama koyması veya ev üzerinde bir iki dolandırması ve uçan kuşların, o yabancıyı da alarak aşağıya inmesi.
Keşpir: (Arp. Arans) Filo ırkı. Keşpir Suriye’de ‘Arans’ olarak bilinir. Ülkemizde filo uçucuları içinde çok sık rastlanan bir ırktır. Filo uçumu yapılan tüm illerimizde hemen hemen her kümeste yetiştirilir. Ülkemizde geliştirilmiş olan Bağdadi ya da bezer ırklardan köken almış kırma bir ırktır. Kırma olması nedeniyle, ayrı bir ırk olarak pek değerlendirilmez ama oturmuş yapısı, yaygınlığı ve eskiden beri yetiştirildiği için ayrı bir ırk olarak ele alınabilir.
Keşpir yetiştiricileri bu güvercinlerin vücut rengi ile kanat/kuyruk renklerinin aynı olmasına özen gösterirler. Akkuyruk olanlar kabul görmekle birlikte akkanat olanlar tercih edilmez. Eş tutulacak kuşların aynı renk yapısında olmasına çalışmak ırkta bir standart oluşturmak için önemlidir. Öte yandan yetiştirildiği illerde hemen her kümeste bulunması diğer ırklarla eşleştirilmesine neden olmakta bu da ırkın saflığını bozmaktadır. Diğer ırkların saflığı da tehlikeye girmektedir.
Renk Çeşitleri: Mavi, siyah, sarı ve kırmızı renkleri bulunur. Bu renkler üzerinde kırçıllı, yamalı vb. şekilde dağılmış beyaz benekler, lekeler bu kuşların karakteristiğidir. Bazen beyaz lekeler kuşun bütün vücuduna düzgün şekilde yayılmış halde olur. Bu şekilde düzgün renk dağılımı gösterenlere ‘Alaca’ adı verilir. Doğal olarak alacalar kuşun dört ana renginde olabilir. Alacalar renklerine göre ‘Kara Alaca’, ‘Kırmızı Alaca’ vb. şeklinde adlandırılır. Alacalar gösterişli ve güzel kuşlardır, daha değerli olarak görülürler. Bölge kuşlarını tanımayanlar alacaları ayrı bir ırk olarak görürler. Aslında bir renk çeşididir.
Keten Tohumu: Güvercin yemi. Ketengiller ailesinin bir üyesidir. Bilimsel olarak Linum usitatissimum adı ile bilinir. Lifleri kumaş dokumacılığında kullanılır. Keten kumaş nem çekiciliği sağlam ve dayanıklılığı ile bilinir. Tohumları ise kuş yemi olarak değerlendirilir. Keten ülkemizde en çok Marmara bölgemizde üretilmektedir. Tohumlarında yağ oranı yüksektir. Bir keten tanesinin içinde, % 22 Karbonhidrat, % 24 protein, % 31 yağ, % 10 selüloz bulunmaktadır. Güvercinlerin yuvaya alıştırılma döneminde keten tohumu verilmesi kuşun yuvaya kolay bağlanmasını sağlar. Ancak keten tohumu fazla verilmemelidir. Fazla verilmesi durumunda ishal yapar.
Ketme: Ketme bir taklacı ve süs tipi güvercin ırkıdır. Yetiştirildiği Diyarbakır ve çevre bölgelerde Ketme Atlas olarak da adlandırılır. Bu ırkda Ketmeatlas, Bozak, Ketmeciğeri, Ketmegökela, Ketmekürenk, ve Ketmeyusufi renk varyeteleri bulunur. Hangi renk varyetesinde olursa olsun, kuyruk ve kanatlar beyaz renkli olmalıdır.
Kevnare: Çok yaşlı güvercin.
Kıçüstü: Kuyruküstü yağ bezesi.
Kılıç Paça: Paçaların yanlara doğru uzun olması, yıldız paça.
Kılıncına Dolma: Kuyruğunun iç kısmı dolu olan güvercin türü.
Kılıncına Ense: Tabanı geniş, üst tüyleri bıçak gibi olan kuyruk. Üçgen biçimindeki kuyruk.
Kınıfırlı (İngilizce’de Shikli, Shicki, Lebanon): Bir filo uçucusu güvercin ırkıdır.
Kıpkıp: Havada nokta olma yüksekliği. Bkz. sine, sinek, fırlak.
Kırcalı: Açık renkteki gök ve ak karışımı güvercin.
Kır Göğ: Yaban güvercini. Şehirlerde yaşar. Çatılarda barınır. Tarlalarda yayılır. Paçasızdır, oyunsuzdur. Cami güvercinleri kır göğdür.
Kırış: 1. Kendi yuvasından başka bir yuvaya aldanarak inen, kendi yuvasını bulamayan, bir başka yuvaya çabucak inebilen güvercin. Her tür güvercinde olabilir (bk. damarsız). 2. İki ayrı türün eşleşmesinden olan güvercin. Özelliği olmaz (bkz. kırma, palanlı).
Kırıklamak: Uçan kuşa pırıltı göstermek. Pırıltı, parıltı, parlak.
Kırkın: 1. Kafası kursağa kadar beyaz olup gövdesi siyahı olan güvercin. 2. Renk özelliği olmayan karışık renkli güvercin.
Kırkmak: Uçmayı önlemek için kanat baş teleklerinin makasla yarıdan kesilmesi. Bkz. kanat kesmek.
Kırma: Aynı türden olmayan güvercinlerin eşleşmesinden olan güvercin (giriş, palanlı).
Kırma Paça: Kuşun paçalarının yok denecek kadar az olması. Bkz. Sıvama paça.
Kırmızı Çepeli: Baş dahil kursağa kadar olan bölgesi yanardöner kırmızı, bordoya çalan kırmızı olan güvercin.
Kısılmak: Kuşun kanatlarını yarı kapayarak yukarıdan aşağıya hızlı inişe geçmesidir.
Kısır: 1. Yumurtlamayan dişi güvercin. 2. Yumurtasından yavru çıkmayan güvercin.
Kısırlık: Kısırlık erkek ve dişide ayrı ayrı gözlenir. Kısır olan dişi yumurtlamaz. Erkeğin kısır olması yumurtaların boş çıkması halinde anlaşılır. Dişilerdeki kısırlığın nedenleri genetik bir hastalık (yakın akrabalı eşeyleme), yumurtalık kısmında anormallikler (çatalı kırık, eğri ya da tamamen kapalı), tümör ve genital bölgede enfeksiyon (e-coli veya salmonellaya bağlı tümörleşmeler), geçirilmiş viral enfeksiyon sonrası sekeller (salmonella vb.) olabilir. Erkek güvercinlerde kısırlığın ana sebepleri: erkeğin spermleri dişiye iletememesi (iyi basamaması), enfeksiyon, vitamin eksikliği ve yakın akrabalı eşeylemeye bağlı gelişen kısırlık olarak gruplanmaktadır.
Kısrak Kafa: Başı ve gagası, arap atlarının kafası gibi vücuda doğru kavisli olan güvercin.
Kıssı Kıssı: Güvercin çağırma ünlemi (gehgeh).
Kıvırcık: İng. Frillback Süs güvercinidir. Bu kuşların kökeni Avrupa’nın güneydoğu bölgesidir. En büyük özelliği fiziksel olarak kanat ve kuyruk tüylerindeki farklılıktır. Kıvırcık güvercinlerin, kanatları ve kuyruğu kıvır kıvır tüylere sahiptir. Bir bakışta diğer ırklardan kolayca ayrılabilir.
Fiziksel olarak, iri göğüs yapısına sahip, orta yüksekliktedir. Bacakları paçalıdır. Beyaz renkte olanlarında başın arkasında tepe vardır, diğer renklerde ise tepe bulunmaz beyaz, siyah, kahve gibi ana renklerin olmasına karşın birçok renk çeşidini görmek mümkündür. Kümesten salındığında çok kısa uçuşlar yaparlar.
Kız Alası: Siyah beyaz olup da beyazı çok olan düzgün ala güvercin.
Kızılbaş (İngilizce’de Mavibash): Kızılbaş bir taklacı ve süs tipi güvercin ırkıdır. Yerel olarak Mavibaş olarak da adlandırılır. Genellikle Diyarbakır ve çevresinde yetiştirilir. Kızılbaş güvercinlerde Karabaş, Sarıbaş, Kızılbaş, Mavibaş ve Zeytunibaş renk varyeteleri bulunur.
Kızkumru: Ötüşü için kafeste beslenen, bırakıldığında da evden ayrılmayan evcil kumru. Erkeği ile dişisinin ötüşü arasında fark vardır. Kızkumru Konya'da eskiden beri vardır, fakat yaban kumrusu Adana'dan getirilmiştir.
Kızma: Henüz çiftleşmemiş güvercin.
Kızmak: Muklufluktan sonra eş istemek. Muklufun eş istemesi.
Kızıl Et: Tüysüz yavru güvercin.
Kirli: Benekli, zırlı desen.
Koğa: Eski dilde güvercin gübresi.
Kolon: Kanatta bulunan şeritler, sırma.
Kostüm: Form ırkı güvercinlerdir. Renk için beslenir ve onun için farklı ırklarla melezleme yapılır. Güvercindeki diğer özellikler (tepe, perçem, irilik, kuyruk yapısı, paça) tamamlayıcı faktörlerdir. Kostüm güvercinleri uçmaz, uçuş özelliklerini kaybetmiş sayılırlar. Kostüm bazen geçici bir dönem için beslenir sonra başka bir kostüm moda olabilir.
Kote: Kuyruk tüyleri çekilmiş, kuyruksuz. Güdek.
Köme Güvercinleri: Bugün Şanlıurfa’da “Halis Güvercinler” olarak adlandırılmaktadırlar. Dünya da Dewlap (gerdanlı) ırkı olarak bilinirler. Ülkemizde bu ırka ait çeşitli tipte güvercinler bulunmaktadır. Eskiden Osmanlı devleti sınırları içinde bulunan Suriye ve Lübnan kökenli olan bu güvercinlerin Halep’te ve Beyrut’ta bol miktarda bulunduğu bilinmektedir. Osmanlı döneminde, Halep ile bugünkü Şanlıurfa ve Gaziantep arasında sıkı bir kuş ticareti olduğu kaynaklarda belirtilmektedir. Hatta bir ara Halep’te bu kuşların sayısı çok azaldığı için, kuşçuların Kilis’e gelerek kuş aldıkları bilinmektedir. Bu gün de Şanlıurfa’nın en değerli güvercinleri arasındadırlar. Birçok renk ve çeşidi bulunmaktadır. Bu renklerin Şanlıurfa’da adlandırılışları şu şekildedir. Mısırlı, kuzer, fitilli, nakışlı ( yazılı ), amberli, kınıfırlı, kuyrak, perçemli, aynalı, şarabı, derviş Ali, cübbeli, abalı, zeytuni, mevrendi, lemsavey, kırktelli, şıhşelli, şami, zırhı, karalı, tağlit, şekeri, şafrakaragöz, killo, gez, ehles, şafra, arans (keşpir), baş, üveys, balina, Macar, Hollanda, ispir, müsevved ve alacalar.
Kösnemek: Erkek ya da dişi güvercinin çiftleşmek arzusuyla erkek güvercine sürtünmesi.
Kuboy: Karmakarışık renkli.
Kudoş: Kenkülü (tepe) olup burmasının bir tarafının noksan oluşu.
Kuğurmak: Ötmek. Erkek güvercinler dişilere oranla daha gür, daha sesli kuğurur. Eş olma dönemine giren güvercinler kuğurmaya başlar. Yavru ve mukluflar kuğurmaz.
Kulopoto Etmek: Kanat ve kuyruğunu yolmak.
Kum: Çeşitli kumların karışımı. Güvercinin mineral ihtiyacı için kullanılır.
Kumar Yapmak: İki kuşçu arasında birbirlerinin kuşunu çekerek kümese kapatma yarışı.
Kumru Kuşu: Bu kuş diğer güvercinlerden biraz küçüktür. Boyu 31santimdir. Genel olarak kül rengi ya da bej rengi kanatlara sahiptir. Ensesinde siyah bir çizgi vardır. İnsana yakın bir kuş türüdür. Şehirlerde sıkça rastlanır. Ağaçlara, telefon direklerine çatılara özensizce yuva yapar. Kuluçka süresi on beş gündür. Yılda üç defa kuluçkaya yatar. Yavruları üç haftada yem yiyecek ve uçabilecek duruma gelir. Sezonluk eş seçerler.
Kumru (İngilizce’de Kumru Trumpeter): Kumru, ötücü tip bir güvercin ırkıdır. Kumru kuşuyla ilgisi yoktur. Genellikle Sivas ve çevre illerde yetiştirilir. Mor, Arap ve Sütbeyaz renk varyeteleri görülür. Erkek ve dişi kuş beraber uçma eğilimindedir. Uzun süre, bayılana kadar ötebilen cinsleri vardır.
Kuruma Hastalığı (Megabactery): Güvercinlerde kuruma diğer adı ile jilet göğüs ya da aşırı zayıflama hastalığı yetiştiricilerinin zaman zaman karşılaştıkları bir durumdur ve çoğu zaman bu durumdaki kuş uygun tedavi programı izlenmediği için hayatını kaybeder.
Bu hastalık kuşun bünyesini hızla düşüren, etini, kasını eritip göğsünü bir bıçak sırtı gibi kurutan ve tedavi edilmez ise kuşu öldüren bir hastalıktır. Kuş giderek küçülür, yem yese bile yemden kesinlikle herhangi bir fayda sağlanamaz.
Bu duruma neden olan Megabactery, aslında bir bakteri değildir fungal türevi bir iç mantardır. Yıllar önce yapılan ilk mikroskobik incelemelerde diğer bakterilerden çok daha büyük olduğu görüldüğü için bu mantara Megebactery isimi verilmiştir. Kuruma hastalığının tedavisinden yetiştiricilerin yaptığı hata kuşa antibiyotik tedavisi uygulamaktır. Hastalığa sebep olan etmen bir bakteri olmadığı için kullanılan antibiyotikler bir işe yaramaması ile birlikte zaten bitkin olan kuşa ekstra zarar verir. Güvercinlerde görülen kuruma hastalığı kuşun hızlı bir şekilde ölmesine neden olmaz ölüm bazen 1 aylık süreyi bile bulabilir.
Bazı kuruma vak’alarında hastalığa neden olan direk iç parazitlerdir. Bu durumunda göz ardı edilmemesi gerekmektedir. Sağlıklı güvercin kümesleri için 3 ayda 1 kez kümes geneline iç parazit uygulaması yapılması gerekmektedir.
Kursak: Yemlerin ve taşların ilk toplanıp depolandığı kese. Kursak sütü bu kesede salgılanır. Bezli mide de denir.
Kursak Sütü: Güvercin Sütü Kursak sütü ebeveyn kuşların yavrularını beslemek için kustukları bir kursak salgısıdır. Tüm güvercinlerde ve kumrularda vardır. Bu yüzden güvercin sütü olarak geçer. Bu sütü bir de flamingolar ve erkek penguenler salgılar.
Memeli Sütü İle Kıyaslaması: Kursak sütü memeli sütüne fiziksel bazı özellikleri ile benzer. Yarı katı haliyle sarı kaymaksı bir haldedir. Yüksek oranda protein ve yağ içerir, bu oran inek ve insan sütüne göre daha yüksektir. Antioksidanlar ve bağışıklık sistemini güçlendirecek bileşenler içerir. Memeli sütünde olduğu gibi kursak sütü de IgA antikoru içerir. Hatta biraz bakteri de içerir.
Güvercinlerde ve flamingolarda erkek de dişi de kursak sütü üretebilir. Penguenlerde sadece erkek penguen süt üretebilir.
Süt salgılaması prolaktin hormonu tarafından kontrol edilir, bu hormon memelilerde de süt salgılatan aynı hormondur.
Sütün Üretimi ve Kursağın Yapısı: Çoğu kuş türünde kursak besin saklama deposu olarak kullanılır. Yemek borusu ile taşlık arasında yer alır. Yiyecekler tümüyle sindirilmeden önce burada nemlendirilir ve yumuşatılır.
Kursak yiyecek deposu olmasına rağmen güvercinlerde durum değişiklik gösterir. “Süt üretimi” öncesi hormonların tetiklemesi sonucu “süt üretmez” durumda olan kursak memelerdeki süt bezesine benzer bir şekilde süt üretmeye başlar. Süt üretimi sürecinde kaymak benzeri bir sıvı kursaktaki yağ-dolu hücreler tarafından üretilir. Bu süt yaklaşık yüzde 60 protein, yüzde 36’ya kadar yağ, küçük bir miktar karbonhidrat (yüzde 3 kadar), mineral ve antikordan oluşur.
Kuşlar diğer hayvanların aksine ter bezine sahip değillerdir ama deri hücreleri (keratinositler) yağı işleyerek ter bezi gibi çalışır. Bir görüşe göre bu yağı işleme yeteneği kursakta süt üretimine doğru evrimleşme göstermiş olabilir.
Yavruların Beslenmesi: Güvercin sütü yumurtanın çatlamasından iki gün önce üretilmeye başlanır. Yavrular ilk anda katı tohumları hazmedecek yapıda olmazlar, o yüzden bir hafta boyunca tamamıyla bu süt ile beslenirler. Bir haftadan sonra ebeveynler kursaklarında sütle katı yemi harmanlayıp bir karışım hazırlarlar. İkinci haftanın sonuna doğru artık yavrular tümüyle katı besin ile beslenmeye hazır olurlar.
Eğer yumurtanın bir tanesi çıkmaz ise çıkan tek yavru oldukça şanslıdır ve iki kişilik bir besinle büyütülür. Ama üç yavruyu besleyecek yeterli süt oluşmayacağı için yavrular tam gelişemez.
Kurtulma: Dönek güvercinin dönüşünü tamamladıktan sonra düz uçuşa geçebilmesi.
Kurukafa: Kafası yuvarlak ve çekkin, kafa tüyleri kısa ve basık olan güvercin.
Kusma: 1. Anaç güvercinlerin ilk 5-7 gün kursak sütünü daha sonra katı yemi kursaklarından yavrunun ağzına kusması. Kusma dönemi, yavru yuvadan yeme ininceye kadar sürer. 2. Çiftleşme öncesi eşlerin birbirlerine kusma hareketi yapması.
Kuş: Güvercin. Genel bir kullanımdır.
Kuş Alıştırma: 1. Kümese yeni alınan kuşun yuvaya alıştırılması dönemi. 2. Uçmaya başlayan ergen kuşun diğer kuşlarla uçmaya ve oyuna alıştırılması.
Kuşbaz: Kuş satan, bunun ticaretini yapan kimse.
Kuş Bırakmak: Kuşu uçurmak.
Kuş Çekmek: Yabancı bir kuşu kendi kuşların vasıtasıyla yuvaya almak, çekmek.
Kuşçu: Kuş besleyen kimse.
Kuş Kaldırmak: Kuş salmak, yabancı bir kuşu yakalamak için kuş uçurmak.
Kuşkumru: Bir güvercin türü. Ufak yapılıdır. Her rengi olur. Çoğunlukla takkesizdir, düz uçar, paçasızdır. Asıl özelliği ötmesidir. Demkeşten ve guttan daha iyi dem çeker. Gut ile demkeş tek ses çıkardıkları halde, kuşkumru kanarya gibi değişik sesler çıkarabilir. İnce seslileri makbuldür. Bir saat kadar dem çekenleri olur.
Kuş Pazarı: Sabit ya da haftanın belirli günlerinde kurulangüvercin pazarı.
Kuş Salmak: Kuş uçurmak, yabancı bir kuşu yakalamak için kuş uçurmak.
Kuyruğu Selek: Kuyrukta tüy eksikliği.
Kuyruk: Güvercinin uçarken yön vermek için kullandığı telekler. Güvercin ırkına göre yapısı ve şekli değişkenlik gösterir.
Kuyruk Çekme: Güvercinin kuyruğunun çeşitli nedenlerden dolayı çekilmesi.
Kuyruk Kapağı: Vücut renginden başka bir rengin sırttan itibaren kuyruğa doğru uzanan kısımı.
Kuyruk Kapakları: Kuyruk teleklerini alttan ve üstten örten orta uzunluktaki tüylerdir.
Kuyruksuz: Güvercinin kuyruklarının çekilmiş olma hali. Bkz. Güdek
Kuyruk Sürme: Kur yapan erkek güvercinin kuyruğunu yelpaze gibi açıp birkaç adım yürürken yere sürtmesi. Bazen rakip erkeğe gözdağı vermek için de yapar. Dişi kuşlar bazen çiftleşme sonrası kuyruk sürer.
Kuyruk Üstü: Kuyruğun gövdeye birleştiği yerle sırt arasındaki bölüm.
Kuyruküstü Yağ Bezesi: Yağ bezesi.
Kuyruk Yakmak: Güvercinin kuyruğunun estetik kaygılardan dolayı yakılarak işlenmesi.
Küçük Kumru: (Streptopelia Senegalensis) Görünüş olarak üveyiği andırmaktadır. Boyu 26 cm olan bu kuşun kuyruğu üveyiğe benzer. Kanat örtüleri ve sırtı beneksiz kızıl kahverengi, kanat altı örtüleri gri-mavidir. Göğüsünün üst kısmında siyah benekler bulunur. Gaga siyah, ayaklar kırmızıdır.
İnsanlarla birlikte bulunmayı sever. Yuvasını pencere kenarlarına, ağaç dallarına, saçak çıkıntılarına yapar. Yaptığı yuvalar oldukça özensizdir. Dişi kuş yuvaya iki yumurta bırakır. Kuluçka süresi 15 gün kadardır. Yavrular 3 haftalık olduklarında yem yiyebilecek ve uçabilecek hale gelirler. Bir yaşından itibaren eşeysel olgunluğa erişen yavrular, sezonluk olarak eş seçerler. Yurdumuzda doğal olarak Güneydoğu Anadolu’da bulunur. Diğer bölgelere buradan dağılmıştır.
Küllü: Güvercinlerde koyu yabani rengi.
Kümes Bozma: Bir kuşçunun bütün kuşlarını toptan satması ya da elden çıkarması.
Kümes Kaldırmak: 1. Kümesi toptan satın almak. 2. Argo: kümes soymak.
Kümes Kuşu: Yetiştiricisi belli olan, şeceresi bilinen oyun kuşu.
Kümes Patlatmak: Argo: kümes hırsızlığı yapmak.
Kümes Süpürmek: 1. Kümesi temizlemek. 2. Argo: kümes hırsızlığı.
Kümes Temizliği: Kümesi belirli aralıklarla temizlemek. En önemli konulardan birisidir. Pis bir kümes tüm hastalıkların, parazitlerin ve güvercin ölümlerinin kaynağıdır.
Künye: Güvercinin özellikleri, ödülleri ve şeceresinin kayıt altına alınması.
Kürenk: Çeşitli yörelerde mavi renk güvercine verilen isim, gök, açık gök.
Kürenk: Form güvercinidir. Diyarbakır lisanslıdır. Kürenk adı verilen güvercinler açık gri bir renge sahiptirler. Bu rengi kül rengi olarak ta tanımlayabiliriz. Kürenkler paçalıdır. Paça düzgün bir şekilde ayak parmaklarını örtecek uzunlukta olmalı, daha az ya da fazla olmamalıdır. Paça rengi vücut rengi ile aynı olmalı, farklı bir tonda ya da fazla beyaz olmamalıdır. Paçalar yana kılıç olacak şekilde uzun ve bilekten kat kat gelmelidir. Göğsünde gül bulunmaz. Her iki yanakta kuşun kendi rengi ile aynı olmak üzere “benk” olarak adlandırılan tüyler bulunur. Gaga ve tırnak beyaz renkte olmalıdır.
kanatlarının üzerinde kalem (şerit) bulunur. Bu şeritler Diyarbakır yöresinde “Şeftali” adı verilmektedir. Bu şeritler kafa donu (rengi) ile aynı tonda olmalıdırlar. Arka tepe (kenkül) olabildiğince dik ve geniş olmalıdır.
