Fıstık: Kuyruküstü yağ bezesi.

 

Fışkırma: Taklacı güvercinin takla atarak diklemesine yükselmesi, fişekleme.

 

Fiğ: Güvercin yemi. Baklagiller ailesinden Vicia bilimsel adı ile tanılan bir bitkinin tohumlarıdır. Vicia ailesine ait 150 kadar değişik otsu bitki bulunmaktadır. Bu bitkinin meyveleri içinde 2–10 arasında tohum bulunur. Bu tohumlar yem olarak kullanılmaktadır. Vicia sativa (adi fiğ), Vicia villosa (tüylü fiğ), Vicia narbonensis (koca fiğ) ve Vicia pannonica (Macar fiği) gibi çeşitleri ülkemizde de yetiştirilmektedir. Bir fiğ tanesinin içinde ortalama olarak % 54 karbonhidrat, % 27 protein, % 1.5 yağ, % 4 kaba lifler (selüloz) bulunur. Güvercinler tarafından sevilerek tüketilen bir yem çeşididir.

 

Filiz: Yeni gelmekte olan telek.

 

Filiz Patlatmak: Yeni gelmekte olan teleklerin kanaması.

​

Filo Uçucuları: Ülkemizde filo uçucusu olarak 30 kadar ırk sayılabilir (ırk niteliği taşımayan melez kuşlar hariç). Yöresel olarak ya da yetiştiricisine bağlı olarak filoya dâhil edilen ve edilmeyen ırklar değişiklik gösterebilir. Kimi yetiştiricinin filosu 5 ırktan kimisininki 10 ırktan oluşabilir. Bir güvercin ırkının filo uçumuna dâhil edilebilmesi için, belli uçuş özellikleri göstermesi ve filoya uyum sağlaması gerekir. Bu özellikleri gösteren her güvercin filo uçucusu olabilir. Bu konudaki ölçüt uçuş uyumudur. Filo uçucuları, uçuş için yetiştirilen güvercinlerdir. Havada geniş daireler çizerek yükselen bu güvercinler “düz uçucu” olarak bilinirler. Filoda yer alan güvercin ırklarının uçuş süreler yerden verilecek işaretlerle havada yönlendirilebilmeleri, yuvalarına kesin bağlılıkları ve iniş sırasındaki kısmen dalıcı nitelikleri ön plandadır. Bu güvercinlerde renksel ve fiziki özellikler çok değer verilen ve aranılan unsurlar olmakla birlikte, karışım için uçurulduklarında uçuş özellikleri ve yuvaya bağlılık çok daha önce çıkmaktadır.

Filo güvercinleri düz uçarlar ve havada yaklaşık 3 saat kadar kalabilirler. Gökyüzünde geniş daireler çizerek yükselirler. Nokta yüksekliğe kadar çıkabilirler. Yükselme eğiliminde olan kuşlar daha kaliteli olarak görülür. Ancak yetiştiricileri kuşları yerden yönetebilmek için çok fazla yükselmesini istemez. Çünkü güvercinler yerden verilecek komutları belli bir yükseklikten sonra algılamakta zorluk çekebilirler. En belirgin özellikleri dalıcı olmalarıdır. Aşağıdan verilecek bir işaretle ya da verilecek bir pırıltı ile yuvalarına doğru alçalırlar. Dalıcılıkla kastedilen pırıltıya duyarlık ve yuva üzerine alçalmadır. Dalıcı denildiğinde Adana ya da Baska ırkında olan dalış özelliği anlaşılmamalıdır. Yuva üzerinde alçalır ve birkaç tur attıktan sonra konarlar. Filo güvercinleri, sahibinin ıslık çalarak vereceği komutlara ve bir bayrak ile vereceği işaretlere karşı duyarlı hale gelene kadar 2-3 aylıktan başlanarak eğitilirler.

 

Türkiye’de Yetiştirilen Filo Uçucusu Irklar: Ağ (Şarabi), Amberi, Aynalı (Akkuyruk), Bağdadi, Baştankara (Rahibe), Burmalı, Çiçi, Dervişali, Fırfırlı, Gümüşkuyruk, Halebi, Hollanda, İskenderun, İspir, İsrailli, İstanbullu (Karagöz), Karakuyruk (Öveys Güllü), Karanfilli (Bayramlı), Karaperçemli (Karakaşlı), Keşpir, Macar, Meverdi, Müsevved.

​

Filo Uçumu ve Karışma: Filo güvercinlerinin yetiştirildiği illerimizde Kasım ve Nisan ayları arasında her akşamüzeri bütün kuşçular kuşlarını uçururlar. Kuşlar uçurulduktan sonra önce havada bir grup oluşturmaları sağlanır. Başlangıçta her grup kendi yuvası üzerinde uçma eğilimindedir. Önceden belirlenmiş olan ve ila edilen karışma saati yaklaştığında bayrak ile işaret verilerek ya da ıslıklarla kuşların yavaş yavaş yükselmesi sağlanır. Karışma vakti geldiğinde bütün kuşçuların kuşları havada büyük bir grup oluşturarak birlikte uçmaya başlarlar. Gökyüzünde yüzlerce hatta binden fazla güvercin bir sel oluşturur. Bu olaya “karışma” adı verilir. Bu gelenek, filo güvercini yetiştiren tüm illerde yüzyıllardır süregelmektedir.

Her uçuş grubunda grubu yöneten, grubun dağılmasını önleyen lider konumunda bir güvercin bulunur. Bu güvercine “peşenk” adı verilir. Peşenk en önde uçan, grubun uçuşunu yöneten güvercindir. Peşenk olmadan grup uçurulmaz. Hangi güvercinin peşenk olacağı zaman içinde ortaya çıkar. Peşenk ırka bağlı değildir. Filo uçucuları içinde herhangi bir ırktan bir güvercin peşenk olabilir. Ancak peşenk seçiminde bölgede “yavuz” kuş olarak adlandırılan yuvaya en sadık güvercin tercih edilir. Bölgede peşengin başka kuşçu tarafından yakalanması yaşanabilecek en büyük onur kaybıdır.

Karışım için güvercin uçurulduğunda geçerli olan kural “havada uçan kuşun sahibi yoktur” diye söylenebilir. Karışım içinden kendi grubunu istediği zaman ve eksiksiz yuvasına indirmeyi başaran kuşçu iyi kuşçu olarak kabul edilir. Karışımdaki diğer amaç da başka kuşu fazladan yuvaya indirebilmektir. Fazladan indirilen her kuş bir ganimet olarak değerlendirilir ve istenirse gerçek sahibine ya da başkasına para karşılığı satılır. Bazen iki kuşçu kendi aralarında anlaşarak kuşları iade etme kararı alabilir. Bu anlaşmaya “saidlik” denilir. Kasım ve Nisan ayları arası yapılan karışım haricindeki aylarda kuşlar dinlendirilir ve karışıma hazırlanır.

 

Firari: Satıldığı ya da verildiği yerden kaçıp kendi yuvasına doğru uçan güvercin.

 

Fişekleme: Güvercinin oyun yaparak yükselmesi, fışkırma.