Dabak: Takkesiz, tepesiz güvercin. Başının önünde ya da arkasında kalkık tüy olmayan güvercin. Her türde olur.
Daire Dönüş: Dönek güvercinin dönüşünü tam daire, 360 derece olarak yapması.
Dalı Gara: Kendisi beyaz sırtı siyah olan güvercin.
Damar: 1. Kuşun yerine sadık olması ve başka yerden kaçıp gelmesi. 2. Güvercin yetiştiriciliğinde kuşların soyu.
Damarlı: Uzak mesafelerden salındığında yuvasına çok kısa bir zamanda dönen güvercin. Damarlı güvercinler yabancı yerlere inmezler. Damarlı güvercin mukluf bile olsa, çevreyi iyi tanımasa bile yuvasını bulabilmek için günlerce uğraşır. Her türde olur. Damarlı güvercine yiğit güvercin de denir.
Damarsız: Kendi yuvasından başka yuvaya giden güvercin. Damarsızlar uçtuktan sonra çoğunlukla kendi yuvalarını bulamazlar. Damarsız güvercin çabucak bir başka yuvaya inebilir. Damarsız güvercinlerden damarlı yavrular olabileceği gibi, damarlı güvercinlerden de damarsız yavrular olabilir, ama saf kanlardan damarsızlar pek çıkmaz. Damarsız güvercine giriş de denir.
Damcı: Oyununu çatıya yapan.
Damızlık: Üretim için ayrılan, damarı sağlam ve cinsinin tüm özelliklerini eksiksiz taşıyan güvercin.
Damüstü: Elden çıktıktan, havaya atıldıktan sonra, 6-8 takla atıp düz uçan, evin çevresinde dönen, her 6-8 turda bir, damın üstünde oyuna giren takla atan güvercin. Havada 3-4 saat kalır. Havacılar gibi fazla yükselmez.
Darı: Kanat üzerinde acık siyah renkteki büyükçe benekler.
Dar Paça: Tüyleri kısa olan paça.
Debelenme: Oyun sökme hareketi.
Dem Çekmek: Uzun ötmek. Bu kuğurma diğer kuğurmalardan farklıdır. Örnek, demkeş, buhara ya da kumru ırkının kuğurmaları.
Demkeş: Dem çeken, beyaz, kahverengi ve siyah renkleri olan güvercin türü. Çift tepeli yani hem arka tepeli hem de perçemli olur. Ahır kuşudur. Fazla uçmaz. Kahverengi demkeşle gut birbirine benzer, ancak kuğurmalarından ayırt edilebilirler. Demkeş geniş paçalı ve iri vücutlu olur.
Depar: Fişeklemeye (fışkırma, baş yapma) başlayan kuşun hızlı ve kuvvetli bir şekilde yükselmesi. Yükselme mesafesi ve takla sayısı her oyun kuşunda aynı olmaz.
Deste Kuyruk: Üçgen biçiminde olan kuyruk. Ters V şeklinde dizilmiş olan kuyruk.
Dervişali: Filo ırkı. Ortadoğu ve muhtemelen Suriye kökenli bir güvercin ırkıdır. Suriye’de ve dünyada ‘taqlaji’ adıyla bilinir. 1954 yılında Şam’dan Amerika’ya gönderilmiştir. Yetiştiricisinin adından esinlenerek bu güvercine ‘Saint Thaqlah’ denilmiştir. Ülkemizde de benzer bir yaklaşımla Dervişali denilmektedir. Filo uçumu yapılan illerimizde eskiden beri yetiştirilen ve filo uçumuna dahil edilen bir güvercin ırkıdır. Urfa ilimizde daha yaygındır. Ülke genelinde fazla tanındığı söylenemez. Sakin yaradılışlı ve uyumlu bir güvercindir. Son yıllarda sayıca azalmasına bağlı olarak karışıma sokmak istenmez. Bu güvercinin en dikkat çekici özelliği arka tepesinin heybetli bir taç gibi olmasıdır. Ön tepe ve gül gibi özellikler ırkın orijinalinde yoktur. Taçtan itibaren gözün orta hizasına kadar olan bölümde kuşun kafasının üzerinde bandana gibi küçük bir beyaz alan olmalıdır. Beyaz alanın taçın üstüne kadar devam edip sonlanması gerekir. Gözün orta hizasından gagaya kadar olan kafa üzerindeki bölüm ise kuşun kendi rengindedir. Gaga altında ‘akıtma’ tabir edilen kısa bir beyazlık olabilir. Kanat telekleri ile kuyruk teleklerinin tamamı beyaz olur. Aralarında farklı renk olmamalıdır. Bu beyaz bölgelerin dışında kuşun vücudu üzerinde herhangi bir beyazlık olmaz. Aksi halde değer kaybeder. Kuyruk telek sayısı 12 tanedir. Gözler açık turuncu tondadır. Gaga normal boyda ve kalınlıkta ancak kibar görünümlüdür. Gaga ve tırnaklar açık renktir. Ayakta paça bulunmaz. Ayak koyu kırmızı renklidir. Vücudu orta büyüklüktedir.
Renk Çeşitleri: Siyah, mavi (gök), sarı ve kırmızı renkleri bulunur. Gök olanında kanat üzerinde şerit vardır. Diğer renkler şeritsizdir. Siyah renkte olanın parlak ve yağlı bir siyah olması aranılan bir özelliktir.
Devetüyü: Kestanerengi veya açık kestanerengi güvercin. Açık kestanerengine açık devetüyü de denir. Koyu devetüyüne kestanerengi de denir.
Devetüyü Elifli: Başı, kanatları, kuyruğu ve paçaları beyaz, vücudu devetüyü güvercin.
Devetüyü Çallı: Vücudu ve kuyruğu devetüyü, kanatları beyaz olan güvercin.
Dıkdık: Gaga.
Dış Çiçek - Pox: Daha çok genç kuşlarda görülen bir hastalıktır. Kuşun derisinde kahverengimsi renklenmeler oluşur. Nefes alma ve yem yeme sorunları vardır. Hastalığın ilk aşamalarında tüysüz bölgelerde, ayak üzeri, göz çevresi ve gaga başlangıcında siğil benzeri oluşumlar gözlenir, sonradan üzeri kabuk bağlayan yaralar oluşur. Aynı anda veya daha sonra kuşun ağızının içinde ve damakta sarı renkli sert irin tabakaları gözlenir. Ağız içindeki bu oluşumlar Trichomonas’a çok benzerdir. Virüs etkenli bir hastalık olup direnç düşüklüğü, stres ya da hijyen eksikliği durumlarında ortaya çıkmaktadır. Etken virüs olduğundan antibiyotikler işe yaramamaktadır. Viral enfeksiyon odakları dışarıda olduğundan ve müdahale şansı olduğundan dolayı dış çiçek odaklarına etkin müdahale ile tedavi edilebilir. Ağır durumlarda yanı sıra gelişecek bakteriyel ya da mikoz enfeksiyonlara yönelik tedavi girişimleri yapılabilir.
Hastalığı atlatan kuş bir daha bu hastalığı geçirmez. Aşısı mevcuttur, sağlıklı güvercinlere yapılır.
Difteri: Güvercinin ağzında olan bir hastalıktır. Ağsın içi beyazlaşır. Nezle ilerleyince difteriye döner. Difteri olan güvercin yem yiyemez (bk. ağız hastası).
Didak: Gaga
Dik: Güvercinin ağzının ön tarafa doğru olması. Ağız aslında göğüse doğru olur. Makbul değildir. (bk. kertlez).
Dimdik: Gaga.
Doğan: Güvercinlere musallat olan yırtıcı kuş.
Doğu Üveyiği: (Streptopelia Orientalis) “Büyük Üveyik” adı ile de bilinen bu kuş, üveyikten biraz daha iricedir. Boyu 33 cm’dir. Büyüklük olarak bir güvercini andırır. Yaşayışı, beslenmesi, üremesi aynı üveyiğe benzer. Renk olarak sırtı ve kanatları daha koyu, üzerindeki lekeler daha büyükçedir. Kanatların altı koyu gri, uçma teleklerinin uçları siyahtır. Kuyruk teleklerinin uçları ise üveyikteki gibi beyaz değil gridir. Boyunda ergen kuşlarda bulunan beyaz zemin üzerindeki siyah şeritler üveyiği oranla daha ince ve sayıca daha fazladır.
Ülkemizde nadir olarak gözlenen kuşlardan birisidir. Ana vatanı Orta ve Doğu Asya olan bu kuşa yurdumuzda sadece Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da rastlanmaktadır.
Dolapçı: Bu güvercin dalıcı ve dönücü bir ırktır. Dolapçı yerel olarak Oynak olarak da adlandırlır. Yetiştirilme bölgesi genellikle Denizli, Isparta ve Burdur’dan meydana gelen Göller Bölgesi’dir. Dolapçı bazı yörelerde ise Oyumlu ve Fırtıkçı olarak adlandırlır. Çoğu zaman bazı yetiştiriciler Dolapçı ve Kelebek ırklarını birbiri ile karıştırırlar. Dolapçı, ayaklarında bulunan paçalar ile Kelebek’den ayırt edilebilir.
Dolma: Kuyruğunun içi dolu olan Selçuklu türü güvercin. Selçuklu türünün bir özelliğidir. Açık enseye göre daha değerlidir (bk. kılıncına dolma).
Domino (İngilizce’de Domino Bango): Domino kısa gagalı dalıcı tip güvercindir. Genellikle Aydın ve İzmir illerinde yetiştirilirler.
Donlu: Az paçalı güvercin.
Dökmek: Yarışa katılan güvercinleri müştereken salmak.
Dölsüz Yumurta: İçinde embriyo gelişmemiş olan yumurta.
Dönek: Güvercin türü. Orta irilikte ancak oldukça uzun sayılabilecek bir güvercin ırkıdır. 14 adet olan kuyruk telek tüyleri de genellikle normalden uzun ve geniş sayılabilir. Birçoğunda kuyruk hafifçe, kelebeklerde olduğu kadar olmasa da, çatı şeklinde iki yana eğimlidir. Salındıklarında çok çabuk yükseklik kazanan bu kuşlara yerden kuş gösterildiğinde (pırıltı) kanatlarını toplayarak dalarlar ve bu dalış süresince bir ya da bir kaç kez kanat kuyruk ekseninde pervane şeklinde dönerler. Bu ırkta islah hedefi, yüksek hızda uzun mesafe dönüştür. Dönüş esnasında kanatların duruşu kuştan kuşa farklılık gösterir.
Döş: Göğüs.
Duble: Taklacı güvercinlerde kuyruğun tamamen beyaz olma durumu.
Dudik Kenkül: Dar arka tepe.
Duluk: Kulak üstü tüyler.
Dumanlı: Tüm vücudu koyu mavi ya da gri olan güvercin.
Düdüklü Uçuş: Kaynaklarda, eski Türklerin yüksek uçan güvercinleri uçururken kuyruklarına, kamıştan ya da su kabağının ağzından incecik kesilerek kamışa benzer hale getirilip küçük düdükler bağladıkları belirtilmektedir. Bu kamışların bir yerinde dikdörtgen şeklinde küçük bir delik yer alır. Güvercin uçarken bu deliklerden hava girer ve kuşun ses çıkararak uçması sağlanır. Bu uygulamanın güvercinleri yırtıcı kuşlardan korumak ya da kuşları havada takip etmek amacıyla yapıldığı düşünülüyor.
Düşük Kanat: Kanadı kuyruk altı seviyesine düşmüş güvercin.
Düz: Başında perçem ya da tepe olmayan kuş.
Düz İniş: Çağırıldığı zaman kuş bulunduğu yerden yuvasına doğru pike yapmaya başlar ve oyunsuz bir biçimde yuvaya iner.
Düz Kuyruk: Tek renk olan kuyruk. Kuyruktaki tel sayası 12, 13, 14, 16 arasında olur (bk. tahta kuyruk).
Düz Oyun: Tek takla atarak uçma.