Yabancı: Acemi veya kümesini kaybetmiş güvercin.
Yabani: Yabani güvercin. Yaboz da denir.
Yad: 1. Yabancı güvercin. 2. Birinin güvercinleri içine giren yabancı güvercin.
Yad Tutmak: Yabancı bir güvercin tutmak.
Yad Kuş: Kaçak kuş, firari.
Yağ Bezesi: Kuyruk üstünde bulunan küçük ve belirgin yağ bezesidir. Tüylerin yağlanması, tüylerin su geçirgenliğinin azaltılması, tüylerin düzgün “istifi” için kuyruk üstünden salgılanan yağ kullanılmaktadır. Aynı zamanda soğuk günlerde tüyler arasındaki hava muhafaza edilerek kuşun vücut sıcaklığını daha yavaş olarak dışarıya vermesi sağlanmakta, bir tür izolasyon oluşturulmaktadır. Kuyruküstü bezesi salgısının bir tür fungusit (mantar öldürücü) olduğu da bilinmektedir.
Yalancı Veba (Newcastle): Kanatlıların çok bulaşıcı ve öldürücü viral bir hastalıktdır. Kanatlı yetiştiriciliği yapılan bütün ülkelerde görülmekte ve büyük ekonomik kayıplara neden olmaktadır.
Hastalığa neden olan virüsün saha suşlarına ve yerleştiği doku ve organlara bağlı olarak hastalığın belirtileri, lezyonları ve ölüm oranları değişebilmektedir. % 100’e varan ölüm oranları görülebilir. Sindirim, solunum ve sinir sistemlerinde bozukluklar meydana getirir.
Yalpırdak: 1. Taklambaç ya da Mardinli türüyle Selçuklu türünün eşleşmesinden olan güvercin (bk. kırma). 2. Kuyruğundaki tel sayısı normalden, 24-26'dan az alan Selçuklu türü güvercin.
Yamalı: Düz beyaz kuşun ense kökünde başka renk bulunması.
Yanak: Gaga arkasında yer alan bölüm.
Yanardöner: 1. Boyunda, başın hemen altından başlayıp göğsün üstüne kadar inen bölgedeki ışık altında yeşilden mora kadar renk değiştiren tüy yapısı. 2. Kahverengi ile siyah arası rengi olan güvercinlere verilen isim.
Yanı Telli: 1. Kuyruğunun iki yanında birer siyah tel bulunan akkuyruk kara (bk. yom telli kara). 2. Beyaz kuyruğunun en kenarındaki teli koyu renk olan güvercin.
Yankab: Gövdenin beyaz, yalnızca tek kanatta renk olması.
Yapışma: Boş inme de denilir. Taklacı güvercinin konma sırasındaki taklasız inişine denir. Perdahsız, taklasız, düzden gelip kut (taklacı olmayan kuş, yabani) gibi inmesi.
Yaşmak: Kuşun beyaz başını renkli bir hattın gagadan geriye doğru kesmesi.
Yaşmaklı: Başında yaşmak bulunan güvercin.
Yaşmaklı (Güllü): (İng. Syrian Turbiteen; Alm. Barbarisi Mövchen; Arp. Barbarissi) Filo ırkı. Köken olarak Mısır kaynaklı bir ırk olduğu düşünülür. Bu güvercinin diğer Turbiteen ırkları gibi ‘African Owl’ ırkından geldiği kabul edilir. Bizde daha çok Güneydoğu bölgemizde, filo uçumu yapılan illerde yetiştirilir. Form özelliklerinin yanı sıra filo uçucusu olarak kullanılır.
Fiziki Yapısı: Kafa biçimleri biraz büyükçe ve küt görünümlüdür. Gaga orta kalınlıkta ve kısadır. Gaga ve tırnaklar beyaz olur. Gözler normal büyüklükte, göz çevresi halkası biraz belirgincedir. Gözler koyu renktir. Bacaklarda paça bulunmaz. Dirsekten aşağısı tüysüz olmalıdır. Ayaklar kırmızı renktir. En dikkat çekici özelliği fırfırdır (göğüs gülü). Gül hemen gaganın altından başlamalı ve göğse doğru düzgün bir biçimde inmelidir. Göğsün ortalarında sonlanmalı ve daha aşağıya karına doğru devam etmemelidir. Dik duruşlu olması aranılan bir özelliktir.
Bu ırkın genel rengi beyazdır. Kafa, gövde, kanat ve kuyruk telekleri beyaz olur. Sadece kanat üzeri kaplama şekilde renklidir. Bu renk kuşun alın kısmında ve yanaklarda küçük yamalar şeklinde de görülür. Kuşun başka hiçbir yerinde renkli tüy bulunmaz. Eğer bulunuyorsa bu kuş ciddi değer kaybına uğrar. Alın üzerinde bulunan renkli yama her kuşta bulunmaz. Bulunmayanları da standart içindedir. Ancak bulunanları daha değerli kabul edilir. Her iki yanakta gözaltından itibaren başlayan ve simetrik olarak uzanması gereken iki yanak yaması olmalıdır. Alın yaması ile yanak yamasının birleşmesi gerekir. Bu ırkta renkli kısımların gövde üzerindeki dağılımı ve görünüş şekli önemlidir. Kuşun değeri bu dağılıma göre artar ya da eksilir. Kuyruk 12 teleklidir.
Renk Çeşitleri: Mavi, siyah, kırmızı ve sarı renkte olur. Mavi haricinde diğer renkleri şeritsizdir. Sadece mavilerde şerit vardır. Mavinin işaret geni pul olan (çakmaklı, kirli, zırhlı) tipi de bulunur.
Yaşmaklı İle Burmalı Farkı: Yaşmaklı ve burmalı ırklar aynı ailenin üyeleridir. Bu bakımdan birbirlerine benzerler. İki ırkı ayıran özellik burmalılarda kuyruğun kuşun kendi renginde olmasıdır. Yaşmaklıda kuyruk mutlaka beyazdır. Burmalıda üst tepe vardır, Yaşmaklıda olmaz. Yaşmaklı daha iri yapılıdır. Yaşmaklıda gaga biraz daha uzun ve kalındır.
Yatık: Uçurulmamış güvercin.
Yatırma: Taklacı güvercinlerde 90 derece değil de açılı olarak yapılan fişekleme türü. Yatırdı olarak söylenir.
Yava: Evini, yuvasını tanımayan acemi güvercin.
Yavru: Yumurtadan çıktıktan sonra, muklufluğa kadar dönemde bulunan güvercin. Yumurtadan yeni çıkmış güvercin yavrusu. Yavruluk 40 gün kadar sürer. Yavru vizzik diye ses çıkarır. Bu sesi çıkardığı sürece yavruluk devam eder (bk, cızzık. vizzik).
Yavru Alma: İstenilen bir ırktan eşleştirilen çiftten ilk kez yavru üretme işi.
Yavru Tüyü: Yavrunun ilk tüyü, henüz tüyünü değiştirmemiş hali.
Yeke: Bir kaç defa yumurtlamış güvercin.
Yelli: Çok kolay uçuşa geçen ürkekçe duran kuş.
Yeme Düşmek: Mukluf yavrunun tek başına yem yemeye başlaması.
Yemine Yörük: Yem yediği kümese hemen bağlanan kuş.
Yemlemek: Yem vermek.
Yemlik: Yem vermek için kullanılan kap.
Yenileme: 1. Güvercinin 3-4 takla attıktan sonra duraklayıp sıçraması. Yukarıya doğru fişekleyerek oyun yapan güvercinin bir an oyunu bırakıp çok kısa bir mesafe için düzelir gibi yapıp yeniden oyuna girmesi. Oyunu bırakarak, duraklayıp sıçrayarak yeniden oyuna girme. Ortalama olarak üç yenileme yapılır. Her yenileme arasındaki taklalarda yön değiştiren ve değiştirmeyen güvercinler vardır. Yön değiştiren güvercinler daha makbuldür. 2. Güvercinin kanat ve kuyruk tüyleri dâhil eski tüylerini atıp yeni tüy çıkarması. Vücuttaki bütün tüyler değişir. Yenileme eylül ve ağustos aylarında olur.
Yere Kalış Mesafesi: Alçaltma ya da Çökme. Taklacı oyun kuşunun hedefinden itibaren oyuna başladığı mesafedir. Bu mesafe en fazla 3 metredir.
Yeşil Çepeli: Güvercinlerde baş dahil kursağa kadar olan bolümü yeşil olan güvercin. Yanardöner.
Yetiştirici: Evcil güvercin bakan kişi.
Yıkanma: Güvecinin banyo yapması.
Yiğit Güvercin: Bkz. damarlı güvercin.
Yoluk: Kanat baş teleklerinin çekilmesi.
Yoz: Yabani.
Yoz: Dalıcı tip güvercin ırklarımızdandır. Genellikle Denizli bölgesinde yetiştirilir ve bu bölgede Tokur adı ile de tanınmaktadır.
Yumurta Ağızda Olmak: Yumurtanın güvercinin anüsünden çıkma zamanının yaklaşması.
Yumurta Felci: Dişi güvercinin yumurtlama zamanı gelmesine karşın yumurtlayamaması ya da yumurtladıktan sonra kanat ve ayaklarının hareketsiz kalması durumudur. Genellikle mineral eksikliği neden olur.
Yumurta Göte Gelmek: Bkz. Yumurta ağızda olmak.
Yumurta Kaydırma: Kuşun yumurtalarını, başka kuşun altına koyma.
Yumurta Sürme: Dişi güvercinin altına başka bir yumurta koyma.
Yuvaya Sürmek: Güvercinin eşleşmek için ya da yumurtaya oturtmak için eşini yuvaya ya da yumurtaya çekmesi.
Yumurtadan Çıkmak: Yavrunun yumurtadan çıkması.
Yumurtaya Basmak: Yumurtaya yatmak.
Yumurtaya Yatmak: Güvercinin yavru çıkarmak üzere yumurtanın üzerine oturması.
Yumurtayı Çatlatmak: Yavrunun yumurtadan çıkma vaktinin geldiğinin işareti.
Yuva: Yumurta bırakılan ve yavruların beslendiği bölüm.
Yuva Kızdırmak: Erkek ve dişi güvercinin yumurtlama öncesi yuvada oturarak ısıtması.
Yuvaya Yatkın: Güvercinin kümese alışkın olma hali.
Yuvadan Atma: Yavrulardan bir tanesinin diğerini yuva dışına itmesi.
Yuva - yuvalık: Anaçların yumurtladığı, yavruların büyütüldüğü çukur yer. Yuva her şeyden yapılabilir ama hazır plastik yuvalık bunun için en uygunudur. Anaçlar genelde iki ayrı yerde yuvalık hazırlarlar. Bir yuvada yavrular büyürken diğer yuvaya yumurtlarlar.
Yüksek Uçma: Güvercinin gözden kaybolacak kadar yüksekte uçma alışkanlığı.
Yürümek: En son merhaleye, gözle görülmeyecek kadar yükseklere uçmak.
Yürük: Çok yükseklere, en son merhaleye kadar ucan güvercin. Gözle görülmeyecek kadar yükseklere uçan güvercin. Yürük güvercinler her türde olabilir.