​

Isparta Oynak Güvercini

Yaşayan en eski Oynak üstatlarının bizzat anlatımlarında ırkın bilinen tarihi net olarak 1880 yılına kadar dayanır. Bu tarihten daha eski olan geçmişine ait söylemler ise şifahidir. Dilden dile dolaşarak anlatılsa da kaynağı belirsiz olduğundan ve yazılı bir belge henüz bulunmadığı için muğlâk hükmündedirler. 

 

Oynak güvercin türü Isparta iline ait ırk olup, yıllar boyu süren (halen sürmekte) tartışmalar sonucu en başında Denizli yöresine ait dolapçı-dolapçın diye adlandırılan güvercin ırkına benzerliği ile dikkat çekmiştir. Bu tartışmalar neticesinde herkes farklı tezler ileri sürmüş ve kısmen ortak noktada buluşulmuştur.

 

Fiziki Özellikleri: Geniş göğüs kafesi ile başlayıp kuyruğa doğru incelen bir gövde yapısı vardır. Bacak boyu kısadır, ayaklarda tozluk bulunmaz. Göz çevresinde kırmızı noktalar bulunur. Kuyruk telek sayısı 12 adettir. Kuyruk çatık kuyruk gibidir, geniş ve yayvan bir görüntü verir. Kuyruk üstü yağ bezesi (sibop, fıstık vs.) olması Oynağı Oynak yapan unsurlardandır. Isparta’ya ait çok eski ırklarda sibopsuz ve 14-16 arası kuyruk teleği olanlara da rastlanılmaktadır. Oynak yuvasına sadık ve sağlam yapılı bir güvercindir.

 

Uçum: Oynak güvercini adından da anlaşılacağı gibi havada serbest bırakılıp kendiliğinden oyuna girip çıkmasıyla bilinir. Pırıltı verilmez. Özellikle siboplu olanların geç oyun açıp karşıya kısa (3-5 metre) ama sert devirle dönüşleri görülür. Günümüzde çoğalan tutakçılar ve yırtıcı hayvanların saldırısı sonucu yaşanan  kayıpları en az a indirmek, yavruya erken oyun açtırmak için yetiştiriciler maalesef kuşu havada 5-6 dk tutup, bol pırıltıyla aşağı indirmekte, Dönek eğitim sistemine tabii tutmaktadır. Her ne olursa olsun Oynak Oynak gibi, Dönek Dönek gibi, Dolapçı Dolapçı gibi uçurulup eğitilmeli ve kendi cinsleri ile eşleşip kaliteli yavru alınmalıdır.

 

Hazırlayan: Kemal Büyükdemirci