YAĞ AĞIRLIKLI GÜVERCİN YEMLERİ
1) Soya fasulyesi: Baklagiller ailesinden Glycine max ya da Glycine soja bilimsel adı ile tanılan bir bitkidir. Fasulyeye benzer ancak daha küçük yapılı ve yuvarlak biçimlidirler. Tohumlar meyve kısmının içinde yer alır. Tohumları besin olarak kullanılmaktadır. Ayrıca tohumların çimlendirilmesi ile elde edilen soya filizleri salata olarak tüketilmektedir. Buğdayla birlikte mayalandırılarak hazırlanan soya sosları ise çeşitli yemeklerde sos olarak kullanılır. Soya fasulyesinin tohumları sarı, yeşil, kahverengi, siyah ya da iki renkli alacalı olabilmektedir. Tüm baklagiller içersinde besin değeri en yüksek ürünlerden biridir. Ülkemizde soya fasulyesi üretimi, başta Adana olmak üzere Orta Karadeniz bölgemizde yaygındır. Bir soya fasulyesi tanesinin içinde ortalama olarak % 37 karbonhidrat, % 38 protein, % 17 yağ, % 5 kaba lifler (selüloz) bulunur. Güvercinlere verilecek soya fasulyesinin kolay yiyebilmeleri için kırık olması uygundur.
2) Kolza (Kanola, Rapiska): Bilimsel olarak Brassicaceae adı verilen turpgiller ailesinin bir üyesidir. Brassica napus’un oleifera alt türü olarak bilinir. Ülkemizde çok yaygın değildir. Almanya’dan ithal edilen “Quinta” çeşidinin daha çok Adana ilimizde sınırlı bir üretim alanı bulunmaktadır. Uzun meyvelerinin içinde çok sayıda kahverengi tohum bulunur. Tohumlarında yağ oranı yüksektir. Yemeklik yağ yapımında ve çeşitli sanayilerde kullanılmaktadır. Bir kolza tanesinin içinde, % 22 Karbonhidrat, % 18 protein, % 44 yağ, % 6 selüloz bulunmaktadır. Gelişme evresindeki yavrularda tüy renklerinin derinliğini artırır.
3) Kenevir Tohumu (Çedene): Kendirgiller ailesinin bir üyesidir. Bilimsel olarak Cannabis sativa adı ile bilinir. Lifleri sicim ve halat yapımında kullanılır. Tohumları ise kuş yemi olarak değerlendirilir. Kenevir bitkisinin farklı bir tipinin çiçeklerinden esrar elde edilir. Kenevir ülkemizde en çok Karadeniz bölgemizde üretilmektedir. Tohumlarında yağ oranı yüksektir. Bir kenevir tanesinin içinde, % 18 Karbonhidrat, % 20 protein, % 33 yağ, % 16 selüloz bulunmaktadır. Yavru güvercinlerde cinsiyet gelişimini hızlandırdığı bilinmektedir. Ayrıca güvercinlerde tüylerin renginin parlak olmasını sağlar. Gelişme evresindeki yavrularda tüy renklerinin derinliğini artırır. Özellikle sarı ve kırmızı renk güvercinlerde bu durum daha belirgindir. Güvercinler tarafından sevilerek tüketilen bir yem çeşididir. Fazla verilmesi durumunda sulu dışkıya neden olabilir.
4) Keten Tohumu: Ketengiller ailesinin bir üyesidir. Bilimsel olarak Linum usitatissimum adı ile bilinir. Lifleri kumaş dokumacılığında kullanılır. Keten kumaş nem çekiciliği sağlam ve dayanıklılığı ile bilinir. Tohumları ise kuş yemi olarak değerlendirilir. Keten ülkemizde en çok Marmara bölgemizde üretilmektedir. Tohumlarında yağ oranı yüksektir. Bir keten tanesinin içinde, % 22 Karbonhidrat, % 24 protein, % 31 yağ, % 10 selüloz bulunmaktadır. Güvercinlerin yuvaya alıştırılma döneminde keten tohumu verilmesi kuşun yuvaya kolay bağlanmasını sağlar. Ancak keten tohumu fazla verilmemelidir. Fazla verilmesi durumunda ishal yapar.
5) Ay çekirdeği: Bilimsel olarak Asteraceae adı verilen bileşikgiller ailesinin bir üyesidir. Helianthus annuus adı ile bilinen ay çekirdeği, bu bitkinin tohumlarıdır. Tohumlarında yağ oranı oldukça yüksektir. Ekonomik değeri oldukça yüksek bir bitkidir. Diğer ekonomik kullanımlarının yanı sıra, tohumları kurutulup kavrulduktan sonra çerez olarak da tüketilmektedir. Bir ay çekirdeği tanesinin içinde ortalama olarak % 20 karbonhidrat, %19 protein, %40 yağ, % 10 kaba lifler (selüloz) bulunur. Ay çekirdeği, A, B, D, E vitaminlerinin yanı sıra demir, fosfor, potasyum ve mineraller açısından da zengindir. Ülkemizde Marmara ve Trakya bölgeleri başta olmak üzere Ege bölgesi ve Orta Karadeniz bölgemizdeki illerde üretilmektedir. Güvercinler için yem olarak kullanılanlarının tohumları küçüktür. Güvercinler bunları kabukları ile birlikte tüketirler. Güvercinlere yem olarak kullanılanlarının kavrulmamış olması gerekir. Güvercinler tarafından sevilerek tüketilen bir yem çeşididir.
6) Aspir (Kardi): Bilimsel olarak Asteraceae adı verilen bileşikgiller ailesinin bir üyesidir. Carthamus tinctorius adı ile bilinen aspir çiçekli bir bitkidir. Ülkemizde dönüşümlü ekip bitkisi olarak geliştirilmeye çalışılmakla birlikte çok yaygın değildir. Balıkesir ve Isparta ilimizde ağırlıklı olarak yetiştirilmektedir. Özellikle tohumlarından yağ elde etmek amacı ile üretilmektedir. Doymamış yağ oranının fazla olması nedeni ile perhiz yemeklerinde kullanımı yaygındır. Tohumları bazı yörelerde müshil olarak kullanılmaktadır. Bir aspir tanesinin içinde ortalama olarak %30 karbonhidrat, %18 protein, %33 yağ, % 7 kaba lifler (selüloz) bulunmaktadır.
PROTEİN AĞIRLIKLI GÜVERCİN YEMLERİ
1) Mercimek: Baklagiller ailesinden Lens esculenta bilimsel adı ile tanılan bir bitkinin tohumlarıdır. Bu tohumlar besin amacı ile kullanılmaktadır. Farklı bir çok çeşidi bulunmaktadır. Bu çeşitlerde tohum renkleri sarı, kahverengi, turuncu, gri ve yeşil olmak üzere değişiklik gösterir. Bazı çeşitleri ise alacalı ve benekli olabilmektedir. Şanlıurfa ilimiz başta olmak üzere güneydoğu bölgemizde yoğun olarak üretilmektedir. Türkiye, dünya mercimek üretiminde önemli bir yere sahiptir. Bir mercimek tanesinin içinde ortalama olarak % 51 karbonhidrat, % 22 protein, % 1.5 yağ, % 4 kaba lifler (selüloz) bulunur. Ayrıca demir, fosfor ve B vitamini açısından zengin bir tohumdur. Güvercinler tarafından sevilerek tüketilen bir yem çeşididir.
2) Fiğ: Baklagiller ailesinden Vicia bilimsel adı ile tanılan bir bitkinin tohumlarıdır. Vicia ailesine ait 150 kadar değişik otsu bitki bulunmaktadır. Bu bitkinin meyveleri içinde 2–10 arasında tohum bulunur. Bu tohumlar yem olarak kullanılmaktadır. Vicia sativa (adi fiğ), Vicia villosa (tüylü fiğ), Vicia narbonensis (koca fiğ) ve Vicia pannonica (Macar fiği) gibi çeşitleri ülkemizde de yetiştirilmektedir. Bir fiğ tanesinin içinde ortalama olarak % 54 karbonhidrat, % 27 protein, % 1.5 yağ, % 4 kaba lifler (selüloz) bulunur. Güvercinler tarafından sevilerek tüketilen bir yem çeşididir.
3) Burçak: Baklagiller ailesinden Vicia bilimsel adı ile tanılan bir bitkinin tohumlarıdır. Fiğ ile yakın akrabadır. Vicia ailesine ait 150 kadar değişik otsu bitki bulunmaktadır. Vicia ervillia bilimsel adı ile tanılan Burçak, ülkemizde oldukça yaygındır. Boğumlu meyvelerinin içinde 2–4 tohum bulunur. Bu tohumlar yem olarak kullanılmaktadır. Sindirimi kolay proteinler içermektedir. Bir burçak tanesinin içinde ortalama olarak % 55 karbonhidrat, % 22 protein, % 1.5 yağ, % 4 kaba lifler (selüloz) bulunur. Güvercinler tarafından sevilerek tüketilen bir yem çeşididir.
4) Çılban (Cılban): Baklagiller ailesinden Vicia bilimsel adı ile tanılan bir bitkinin tohumlarıdır. Vicia ailesine ait 150 kadar değişik otsu bitki bulunmaktadır. Çılban bir tür yabani fiğ çeşidi (vicia spp) olarak bilinir. Boğumlu meyvelerinin içinde bulunan tohumlar yem olarak kullanılır. Besin içeriği fiğ ve burçak gibidir. Özellikle yavruların çabuk gelişimini sağladığı için tercih edilen bir yem çeşididir.
5) Bakla: Baklagiller ailesinden Vicia bilimsel adı ile tanılan bir bitkinin tohumlarıdır. Vicia ailesine ait 150 kadar değişik otsu bitki bulunmaktadır. Vicia faba bilimsel adı ile tanılan Bakla, ülkemizde oldukça yaygındır. Fiğ ve burçak ile yakın akrabadır. Meyveleri (yeşil bakla) ve kurutulmuş tohumları (kuru bakla) yemeklik olarak kullanılmaktadır. Kuru bakla olarak bilinen bakla tohumları aynı zamanda yem olarak da kullanılırlar. Tohumları uzun ve yassıdır. Yeşil (taze) bakla üretimi, Antalya, Mersin, Aydın gibi illerimizde yaygındır. Kuru bakla üretimi ise daha çok, Çanakkale ve Balıkesir illerimizde yapılmaktadır. Bir bakla tanesinin içinde ortalama olarak % 50 karbonhidrat, % 25 protein, % 2 yağ, % 7 kaba lifler (selüloz) bulunur. Güvercinlere verilecek baklanın kolay yiyebilmeleri için kırık bakla olması gerekmektedir. Güvercinler tarafından isteksiz olarak tüketilen bir yem çeşididir.
6) Bezelye: Baklagiller ailesinden Pisum sativum bilimsel adı ile tanılan bir bitkinin genellikle yuvarlak biçimli tohumlarıdır. Tohumlar 10 cm. kadar uzunluğu bulunan yeşil meyve kısmının içinde yer alır. Bir meyve içinde yeşil, sarı, alacalı, beyaz gibi renk çeşitleri olabilen 5-10 kadar tohum bulunmaktadır. Genel olarak yemeklik amacı ile üretilir. Ancak bu tohumlar yem olarak kullanılmaktadır. Ülkemizde bezelye üretimi, Mersin, Adana, Antalya, Bursa ve Aydın gibi illerimizde yaygındır. Bir bezelye tanesinin içinde ortalama olarak % 57 karbonhidrat, % 23 protein, % 1.5 yağ, % 6 kaba lifler (selüloz) bulunur.
7) Fasulye: Baklagiller ailesinden Phaseolus vulgaris bilimsel adı ile tanılan bir bitkidir. Tohumları 5-25 cm. kadar uzunluğu bulunan genellikle yeşil renk olan meyve kısmının içinde yer alır. Meyve kısımları yassı, yuvarlak, düz ya da kıvrık olabilmektedir. Meyve kısımları yeşil fasulye olarak bilinir ve yemeklik amacı ile kullanılır. Meyve kısmının içinde bulunan genellikle böbrek biçiminde, yassı, yuvarlak olabilen tohumları ise hem yemeklik hem de yemlik olarak kullanılabilmektedir. Ülkemizde fasulye üretimi, başta Bursa olmak üzere bir çok ilimizde yaygındır. Bir fasulye tanesinin içinde ortalama olarak % 58 karbonhidrat, % 20 protein, % 2 yağ, % 6 kaba lifler (selüloz) bulunur. Ayrıca demir ve B vitamini açısından zengin bir bitkidir. Güvercinlere verilecek fasulyenin kolay yiyebilmeleri için kırık olması gerekmektedir.
KARBONHİDRAT AĞIRLIKLI GÜVERCİN YEMLERİ
1) Buğday: Buğdaygiller ailesinden Triticum cinsinden bir tahıl bitkisi olan buğday, çok eski devirlerden beri kullanılmaktadır. Anadolu’da günümüzden yaklaşık 6000 yıl önce buğday tarımı yapıldığı bilinmektedir. Binlerce çeşidi geliştirilmiş bir bitkidir. Ülkemizde üretilen buğdayın çok büyük bir bölümü insanlar için besin gereksinimi amacı ile kullanılır. Öğütme artıkları ise hayvan yemi olarak kullanılmaktadır. Her buğday çeşidinin besin içeriği değişiktir. Genel olarak bir buğday tanesinin içinde, %70’i karbonhidrat, %13 protein, %2 yağ, %2 kaba lifler (selüloz), % 2 mineral vardır. Ayrıca bazı B vitamini çeşitleri ile az miktarda da A vitamini de bulunur. 50 gr. buğday yaklaşık 165 kalori verir. Bu ortalama olarak güvercinlerimizin günlük tüketimine eşittir.
2) Arpa: Buğdaygiller ailesinden Hordeum cinsinden bir tahıldır. Güç iklim koşullarına uyumludur. Türkiye’de buğdaydan sonra en çok yetiştirilen tahıl çeşididir. Dünyada arpa üretiminin yarısı hayvan yemi amacı ile yapılmaktadır. Bir arpa tanesinin içinde yaklaşık % 67 karbonhidrat, %10 protein, %2 yağ, %5 kaba lifler (selüloz) ve kalsiyum, fosfor ile az miktarda da B vitamini bulunur. Başaksız arpa kuşlarda hastalığa neden olabilmektedir. Kış aylarında güvercinlerin yağlanmasını engellemek amacı ile yem karışımlarındaki arpa oranı artırılır.
3) Yulaf: Buğdaygiller ailesinden Averna cinsinden bir tahıldır. Buğday ve arpaya göre çok daha yeni bulunmuş bir tahıldır. İlk kez MS. 1. Yüz yılda yetiştirilmeye başlanmıştır. Dünyada daha çok hayvan yemi olarak üretilmektedir. Bir yulaf tanesinin içinde yaklaşık % 64 karbonhidrat, %12 protein, %6 yağ, % 10 kaba lifler (selüloz) ve kalsiyum, demir ile az miktarda da B vitamini bulunur.
4) Mısır: Buğdaygiller ailesinden Zea mays cinsinden bir tahıldır. Dünya tahıl üretiminde buğdaydan sonra önemli bir yer tutar. Üretilen mısırın büyük bir bölümü besin ve hayvan yemi olarak kullanılmaktadır. Mısır bitkisi sahip olduğu tanelerin şekline göre bir çok çeşide ayrılır. Bir mısır tanesinin içinde yaklaşık % 70 karbonhidrat, %9 protein, %4 yağ, %2 kaba lifler (selüloz) ve az miktarda mineral bulunur. Büyük taneli olanlarının güvercinlerin kolay tüketimi için kırılması gerekir.
5) Sorgum (Akdarı): Buğdaygiller ailesinden ot ve tane verimi yüksek bir tahıl türüdür. Sorghum biocolor, L. Moench bilimsel adı ile bilinir. Daha çok ikinci ürün olarak ülkemizde geliştirilmeye çalışılmaktadır. Sıcak iklim bitkisi olan sorgum, ülkemizde hayvancılık sektöründe yem bitkisi olarak kullanılmaktadır. Ak darı adı ile bilinmektedir. Sudan otu ile melezlenerek çeşitli tipleri geliştirilmiştir. Daha küçük taneli olan ve kum darı ya da “muhabbet darısı” olarak da bilinen Panicum miliaceum tipleri daha çok kafes kuşlarında yemlik olarak kullanılır. Bir sorgum tanesinin içinde ortalama olarak % 70 karbonhidrat, %10 protein, %2.5 yağ, % 2.5 kaba lifler (selüloz) ve demir bulunur.
6) Pirinç : Buğdaygiller ailesinden Oryza cinsinden bir tahıldır. 25 kadar türü ve yüzlerce çeşidi geliştirilmiştir. Dünya tahıl üretiminde buğday ve mısırdan sonra üçüncü sırayı alır. Pirinç su içinde yetiştirilen tek tahıl bitkisidir. Türkiye’ye 500 kadar önce güneyden girmiştir. Hasat sonrası yapılan parlatılma işlemi sırasında besin değerinin çoğunu yitirir. Besin olarak pilavlık pirinç ağırlıklı olarak karbonhidrat içerir. Bir pirinç tanesinin içersinde ortalama olarak % 72 karbonhidrat, %9 protein, %3 yağ, % 2 kaba lifler (selüloz) ve demir bulunur. Pirinç güvercinlerde su tutucu olarak bilinir. Bu nedenle bir hastalıktan kaynaklanmayan sulu dışkı durumlarında yem olarak pirinç verildiğinde olumlu etki yapar. Daha ucuza gelmesi açısından kırık pirinç alınabilir.
GÜVERCİN YEMLERİ KULLANIM ORANLARI VE BESİN DEĞERLERİ
Yoğun karbonhidrat oranına sahip olan güvercin yemleri:
• Buğday (%70)
• Arpa (% 67)
• Yulaf (%64)
• Mısır (%70)
• Akdarı (Sorgum) (%70)
• Pirinç (%72)
Yoğun protein oranına sahip olan güvercin yemleri:
• Mercimek (%22)
• Fiğ (%27)
• Burçak (%22)
• Bakla (%25)
• Bezelye (%23)
• Fasulye (%20)
Yoğun protein ve yağ oranına sahip olan güvercin yemleri:
• Soya (%38, %17)
• Kolza (%18, %44)
• Kenevir (%20, %33)
• Keten (%24, %31)
• Ay Çekirdeği (%19, %40)
• Aspir (%18, %33)
Ekonomik karışım yem oranları :
TÜY YEMİ:
% 30 mısır,
% 20 buğday,
% 10 arpa,
% 10 ak darı,
% 25 bezelye,
% 5 aspir
KIŞ YEMİ:
% 30 mısır,
% 15 buğday,
% 20 arpa,
% 10 ak darı,
% 20 bezelye,
% 5 çekirdek
DAMIZLIK YEMİ:
% 30 mısır,
% 20 buğday,
% 10 ak darı,
% 35 bezelye,
% 5 çekirdek
Avustralya uluslararası yarış güvercini dergisinin verdiği yem oranları.
ÜRETİM DÖNEMİ YEM ORANLARI:
Bezelye % 38,
Mısır % 25,
Süpürge darısı % 8,
Fasülye % 5,
Aspir % 5,
Burçak % 5,
Ayçekirdeği % 2,
Akdarı % 2
YARIŞ DÖNEMİ YEM ORANLARI:
Mısır % 40,
Bezelye % 20,
Buğday % 12,
Darı (Sorgun) % 12,
Aspir % 7,
Ayçekirdeği % 2,
Akdarı % 2
EŞLERİNE AYIRILDIĞI DÖNEM- DULLUK DÖNEMİ-:
Mısır % 37,
Bezelye % 34,
Buğday % 12,
Darı (Sorgun) % 10,
Aspir % 6,
Burçak % 5,
Fasülye % 4,
Akdarı % 2.
TÜY DÖKME DÖNEMİ YEM ORANLARI:
Mısır % 30,
Bezelye % 23,
Buğday % 13,
Darı (Sorgun) % 11.5
Arpa % 10,
Aspir % 3.5,
Akdarı % 2,
Ayçekirdeği % 2.5,
Keten tohumu % 2,
Burçak % 2
KIŞ DÖNEMİ YEM ORANLARI:
Mısır %31,
Arpa %20,
Bezelye % 20
Buğday %14,
Darı(Sorgun)%9,
Burçak %3,
Akdarı %2,
Ayçekirdeği %1.
BÜNYE TEMİZLİĞİ İÇİN YEM ORANLARI:
Arpa % 40,
Buğday % 30,
Darı (Sorgun) % 18,
Aspir % 7,
Akdarı % 5
YÜKSEK PROTEİN KARIŞIMI (UZUN YARIŞLAR İÇİN):
Bezelye % 44,
Buğday % 20 ,
Fasülye % 15,
Darı ( Sorgun) % 10,
Aspir % 6,
Akdarı % 2.5,
Burçak% 2.5
YAVRULARA VERİLECEK YEM ORANLARI:
Bezelye % 47.5,
Buğday % 25,
Darı ( Sorgun) % 14,
Aspir % 6,
Burçak % 5,
Akdarı % 2.5.
STANDART BESLEME YEM ORANLARI:
Mısır % 35,
Bezelye % 35,
Buğday % 14,
Sorgun % 10.
EKONOMİK YEMLEME ORANLARI:
Mısır % 39,
Bezelye % 25,
Buğday % 17,
Sorgun % 12,
Arpa % 7.
EKONOMİK ÜRETİM ORANLARI:
Bezelye % 35,
Mısır % 32,
Buğday % 21,
Sorgun % 12.
KONDİSYON SAĞLAMA DÖNEMİ 1. TERCİH
Akdarı % 32,
Yulaf % 21,
Kanarya yemi % 15,
Pirinç % 12,
Kolza % 11,
Keten tohumu % 6,
Kenevir % 3.
KONDİSYON SAĞLAMA DÖNEMİ: 2. TERCİH ''TÜRKİYE'DE OLMAYAN ÖZEL BİR MARKANIN YEM ORANIDIR.''
Darı (Sorgun) % 42,
Buğday % 30,
Yulaf % 5,
Pirinç % 5,
Kolza % 5,
Siyah Buğday % 3,
Aspir % 3,
Mercimek % 3,
Fasülye % 3,
Keten tohumu % 2.
BUĞDAY
Dünyada mısır ve pirinç gibi ekilme oranı en yüksek olan sezonluk, tohumlarından başta gıda sanayi, yem sanayi ve endüstrinin bir çok alanında kullanılan bitkidir. İnsanlar erken dönemlerde keşfini yaparak ıslah ettiği vazgeçilmez tarım bitkilerindendir.
Güvercin yemleri arasında ise ilk bilinen yem türü olan bu tahıl gayet besleyici ve güvercinlerin severek yediği normal olarak 3-4 mm boyunda 1-2 mm kalınlıktadır. Güvercinler için günlük tüketimi en uygun olan yemdir. İçerisinde bulunan yapı yoğun olarak karbonhidrattan oluşur. Yapısı diğer birçok benzer tohumlara benzer katmanlar bulunur bunlar Kepek-Ruşeym-İç kısım (un üretilen bölge).
Güvercinleriniz için günlük olarak verilir lakin içeriği aşırı karbonhidrat barındırdığından ve soğuk havalarda güvercinlerin yem tüketimi artması sebebi ile yağ bağlamaya neden olacağı için kış aylarında yem oranına göre azaltılmalıdır.
Karbonhidratlı diyebileceğimiz bitkinin içeriğinde ;
%70 Karbonhidrat
%12 Protein (glutenin)
%2 Yağ
%2,2 Selüloz
%1,8 Mineral (kalsiyum, çinko ve demir)
A, B, B1,B2,Niasin vitaminleri bulunur.
ARPA
Hayvan ve güvercin yemleri olarak kullanılan tahılların belki de en bilinen çeşididir. İlk bakıldığında buğdayı andıran bir görüntüsü vardır lakin arpanın üzerinde ki kavuzu buğdaydaki gibi hasat esnasında kolay kolay düşmez. Çoğu zaman yem olarak böyle kullanılır. Üzerinde kabuğunun bulunması arpanın buğday kadar dış etmenlere karşı dayanıklı olmamasındandır. Bu nedenle kabuksuz formunun üzerinde kolaylıkla bakteri üretir ve genellikle eğer kabuksuz , güvercinlere yem olarak verilecekse kabuk temizleme işlemi üzerinden çok zaman geçmemesine dikkat edilmeli. Birde arpanın kabuğunda bolca lif vardır. Mümkünse kabuklu verilmelidir. Çünkü lifler bağırsak sisteminin diş fırçalarıdır. Bağırsakta bulunan tutamakların arasına girmiş bulunan tortu tabakaları lifler ile kolaylıkla uzaklaştırılır. Ayrıca kış aylarında güvercinlerinize vereceğiniz buğdayın azaltılıp arpa oranının arttırılması, onların soğuk geçen günlerde kolaylıkla sıcak durmasını sağlayacaktır. 100 gramında 349 kalori enerji bulunması bu tahılı güç bir yem yapmaktadır.
Bu tahılda karbonhidratlı tahıl ailesindendir ve içeriğinde;
% 66,54 Karbonhidrat
%10,46 Protein
%1,98 Yağ
%3 Lif
%1 Mineraller ( Fosfor, Kalsiyum)
%1 Vitaminler (B,B1) vardır.
BURÇAK
Mercimeği andıran görüntüsü, kimya sanayi, yem sanayi , kısmi olarak gıda sanayisinde kullanılan yararlı bir bitkidir. İçerisinde birçok protein bulundurur. Sindirimi kolay olan bu tahılı aynı mercimek gibi güvecinler severek tüketirler. Özellikle güvercinlerde bulunan fazla yağı atmak için takviye olarak verilir. Uzun uçuş yapan güvercinler güçlü akciğerlere sahip olmaları gerekir. Burçağın mukuslu akciğer hücrelerinin gelişiminde büyük rol oynaması özellikle Posta güvercini ve yüksek uçuş yapan Bursa, Kelebek ve Dönek gibi güvercinlerde iyi performanslar sağlar. Lif oranı diğer tahıllara göre yüksektir. İçinde bulunan proteinler büyüme esnasında olan kuşlar için iyi bir yapı taşı oluşturduğundan yavru güvercinlerde kullanılması iyidir. Rengi Bej-beyazdan koyu turuncuya doğru değişim göstermektedir. Öğütülmemiş vaziyette verilmesi güvercinlerin uzun uçuşlardan sonra bünyelerinde biriken toksinleri atmasına yardımcı olur. 100 gramında 127 Kalori enerji bulunmaktadır.
Protein ağırlıklı olan bu tahılın içeriğinde;
%54,23 Karbonhidrat
%28,77 Protein
%1,44 Yağ
%3,99 Lif ve mineral barındırır.
YULAF
Buğday, arpa gibi içerisinde kütlece çok miktarda nişasta içeren karbonhidrat bulunmaktadır. Önceleri hayvanlar için bile yem olarak kullanılmazken araştırmalara sonucu iyi bir diet besini olarak kabul edilmiştir. İçerisinde yararlı besinler olması güvercin yemleri içerisine girmesini sağlamıştır. Fazla yağlanan güvercinler için günlük her uçuş esnasından sonra sadece yulaf verilmesi ( yalnız bu noktada fazla verilmemesine dikkat edilmeli, zira yumurtlama döneminde yumurta zarında kalınlaşma belirtileri saptanmıştır) bünyesindeki bu fazla yağların yakılmasını sağlar. Ezilerek ve tane olarak güvercinlere verilebilir. Karışımlarda karbonhidrat dengesinin sağlanması için önemli bir besindir. Beyaz, boz, siyah, sarı olarak birçok rengi bulunmaktadır. Bunların içerisinde ki besin oranları yetiştiği bölgelere göre azda olsa farklılık gösterir. Yaygın olarak sarı ve boz renkli olanları kullanılır. 100 gramında 379 Kalori enerji bulunmaktadır.
Karbonhidratlı olan bu tahılın içeriğinde;
%67,7 Karbonhidrat
%13,15 Protein
%6,55 Yağ
%10,1 Lif
%1 Vitamin ve Mineraller ( E, K) – (Potasyum, demir, sodyum, bakır) bulunur.
MERCİMEK
Protein bakımında zengin olan bu baklagilin kırmızı, yeşil ve siyah olarak renkleri bulunmaktadır. Bunların arasında yeşil olanın içerisindeki protein miktarı diğerlerine nazaran daha fazladır. Güvercin yemleri arasında kırmızı mercimeği güvercinler beğenerek hatta bayılarak yerler. Küçük ve yuvarlak yapısı bulunan bu yem yavru kuşların yeme alışma dönemlerinde onlara kolaylık sağlar. Kolayca bulunan bu baklagili özellikle yavru güvercinlerin büyümesi esnasında verilmesi onların kolaylıkla kütle yapıp vücut kaslarının gelişmesini sağlar. Ayrıca tüy mevsimlerinde verilmesi güvercinlerin tüy yapmak için ihtiyaç duydukları proteini almalarını sağlar. Küçük olduğunda tane olarak verilebilir. Yeşil olan türünü kırarak vermekte fayda vardır. Zira yassı ve geniş yapısı nedeni ile yemesi biraz daha zordur. 100 gramında 353 Kalori enerji bulunmaktadır.
Proteinli olan yemin içeriğinde,
%60,8 Karbonhidrat
%25,8 Protein
%1,06 Yağ
%2,67 Lif
% 1 Vitaminler (B2,B6, Niasin, C ) (Kalsiyum, demir, potasyum, selenyum) vardır.
BEZELYE
Güvercin yemleri arasında şüphesiz ki yeri bir başka olan bu sebzenin tohumları kurutulduktan sonra güvercinler için nadide bir yem olarak verilir. İçerisinde bol miktarda lif, vitamin ve protein bulundurur. Özellikle içinde bulunan B1 vitamini bildiğiniz gibi güvercinlerde iştah artırıcı olup besinlerden alınacak olan tüm verimi onlara kazandırır. Kendine özgü olan oranı ile içerisinde %13 Aspartad ve %12 Glutamin proteinleri içerir. Bu proteinler kuşların kursaklarından kolaylıkla kana karıştığı içim bezelye hasta güvercinler ve yavru güvercinler için çok özel bir geliştirici olması onu güvercin yemleri arasında vazgeçilmez yapar. Kolesterol değerleri az olması sebebi ile çok iyi bir besin olduğu için güvercinlere her mevsim rahatlıkla verilir. Sadece yumurtlama dönemlerinde az verilmelidir. Zira içerisinde döl tutmasını engelleyen bazı mineraller fazla bulunmaktadır. 100 gramında 84 Kkal enerji barındıran bu güvercin yemleri içeriğinde;
%14,4 Karbonhidrat
%6,4 Protein
%0,4 Yağ
A, E, B1, B2, B6 vitaminleri
Fosfor, Potasyum, Magnezyum ve bolca Demir minerali içerir
AYÇEKİRDEĞİ
Soyulmamış olarak güvercin yemleri arasında bulunan yağlı tohumlar ailesinden bu özel ürü güvercinler için birçok fayda içerir. İçerisinde bolca bulunan E vitamini sayesinde kuşlarınız sağlıklı olarak üremesine yardımcı olur. Yağ bakımından zengin olması güvercinlere aşırı miktarda verilmesinde zararlar getirebilir. Ama tüy mevsimlerinde özellikle takviye olarak verilirse bu dönemi güvercinleriniz kolaylıkla atlatacaklardır. İçindeki yağın fazla olmasına rağmen uçuş yapan kuşlarınıza verdiğinizde fazla yağ bağlamayı önler. Yavruların gelişimi esnasında gerekli olan amino asitleri içerir. Yüksek enerji barındırdığından daha çok performans yapan kuşlar için uygundur. Yani salmada ve durağan olan kuşlara fazlaca verilirse eklemlerdeki hareketsizlikten dolayı bu bölgelerde Ur oluşumunu kolaylaştırır. Yağlı güvercin yemleri arasında bulunan bu tahıl sindirim sistemlerinden rahatlıkla geçer ve faydalı yağlar hazmı kolaylaştırır. kış aylarında yemde bulunan karışım miktarı azaltılması önemlidir. Küçük ve siyah olanları güvercinleriniz için ideal bir yem olarak kullanılabilir. Fazla verilmesi durumunda dışkıda siyahlanmalar meydana gelir. Bu zamanlarda lif bakımından zengin olan Arpa, Yulaf ile denge sağlanabilir. 100 gramında 570 Kkal mevcuttur ve içeriğinde;
%18,76 Karbonhidrat
%22,78 Protein
%49,57 Yağ
B1, B2, B5, B9 ve bolca E (34 mg) vitaminleri
Forsfor, demir, Magnezyum mineralleri bulunur.
ÇÖREK OTU
Çoğu güvercin besleyiclerin belki de bilmediği en nadide güvercin yemleri arasında bulunur. Bu kadar övülmesinin nedeni içerisinde bulunan her canlı için faydalı olan yağ asitleridir. Güvercinleriniz hasta olduğunda verilen ilaçların yan etkilerini azaltıcı özelliği bulunmaktadır. Eskiden insanlar bu bitki tohumunu birçok hayvanların iyileştirilmesinde kullanmıştır. Her hangi bir işlem yapmadan tane halinde güvercinlerinize verilebilir. En azından hafta bir defa verilmesi çok önemlidir. Yem verilmeden evvel yemliğe sadece çörek otu doldurun ve güvercinleriniz henüz açken tamamını bitirsin böylelikle ihtiyacın tamamı karşılanmış olur. Sindirim sistemini düzenler, posta güvercinlerinin uzun uçuşlardan sonra yıpranan kaslarını kolaylıkla tedavi eder, yaralara ve iltihaba iyi gelir (özellikle yağı bulunabilir ise yara olan kısımlara günlük az bir uygulama ile kolayca fark edilebilir iyileşme görülür). Yemleme esnasında faydanın kolaylıkla sağlanması için kümesten çakıl ve toprak eksik edilmemelidir. Güvercin yemleri arasında karıştırılarak verildiğinden diğerlerinin içeriğinde bulunan besinlerin vücuda kolaylıkla aktarılmasını sağlar. Tüylerde parlaklık, canlılık ve yenileme sağlar. 100 gramında 325 Kkal enerji ve içeriğinde;
%0,66 Karbonhidrat
%27,95 Protein
%23,5 Yağ
Kalsiyum 700 mg, bakır, fosfor, folik asit
E, B1, B3 vitaminleri
SUSAM
Yine besleyicilerin yoğun olarak kullanmadıkları yağlı bir tohum olan susam güvercin yemleri arasında değişi etkilere sahip olan ender bir yemdir. Zira içerisinde bolca yağ bulunması hazmı kolaylaştırdığı gibi soğuk günlerde takviye olarak verildiğinde kuşu soğuğun etkilerinden zarar görmesini engeller. Kümeste oluşabilecek olan herhangi bir zehirlenme durumunda bolca verilirse anti oksidanlar sayesinde güvercinlerinizin üzerinde rahatlama meydana gelir. Güvercin yemleri olarak günlük değil sadece dönemlik olarak verilmesi daha uygundur. Ama olmazsa olmazlardadır. Çünkü güvercinlerin üzerinde oluşmuş olan yara veya ur gibi hastalıklarda onarıcı etkisi vardır. Oldukça yağlı bir tohum olduğu için çok verilmesi güvercinleriniz için fazla yağ bağlama etkisi yaptığı için zararlı olabilir. Yavru dönemleri ve kış aylarından azar azar verilebilir. 100 gramında 582 Kkal enerji bulunan yüksek enerjili bir yemdir.
Yağ ağırlıklı olan bu tohumun içeriğinde;
%17,6 Karbonhidrat
%18,2 Protein
%53,4 Yağ
A, B1, B2, Niasin, C vitaminleri
Demir ve kalsiyum bolca bulunur.
DARI
Daha çok muhabbet kuşu ve kanarya gibi kafes kuşlarının yemi olarak kullanılsa da yararı olması sebebi ile güvercinlere de düzenli olarak verilebilecek bir tahıldır. Özellikler içerisinde bolca bulunan Linoleik asit güvercinlerde oluşabilecek olan ağız iltihaplanmaları, kanser gibi zor hastalıklara büyük oranda koruma sağlar. Diğer tahıllar kadar çok kullanılmasa da, içeriği sayesinde kullanılması çok önemlidir. Boyu küçük olduğu içinde yavru güvercinin yeme düşme safhasında kolaylık sağlar. Yağ oranı az olması sebebi ile çok yemelerinde sakınca oluşturmaz. Üretimi diğer tahıllara nazaran biraz daha zor olması ve alınan mahsulden verimin düşüklüğü sebebi ile biraz daha maliyetlidir. Kolayca her yerde bulunabillen bu güvercin yemleri günlük olarak verilebilir. 100 gramında 327 Kkal enerji ihtiva eder.
Karbonhidratlı olan bu tahılın içeriğinde;
%60 Karbonhidrat
%10,6 Protein
%3,9 Yağ ( % 65 ‘i Linoleik yağ asiti)
%3,2 Lif
%0,03 Sodyum bulunur.
RAPİSKA
Yağ bakımından zengin olan bu tahıl önceleri içerisinde zararı kanıtlanmış olan bazı yağ asitleri bulundurmasından dolayı üretimi durdurulmuş ama ıslahlar sonucu günümüzde gıda ve yem sanayinde yoğunlukla kullanılır hale gelmiştir. İçerisinde bulunan yağın birçok faydalı özelliği bulunur. Bolca bulunan Omega-3 sebebi ile güvercin yemleri arasında büyümeye en çok etkisi olan yemlerdendir. Ayrıca faydalı olan yağ asitleri kursak duvarında adeta bir tabaka oluşturur buda sindirimi, sindirim hastalıklarına sebep olacak olan bakterilerden uzaklaştırmayı ve hazmı kolaylaştırır. Ayrı bilimsel testler ile iltihaplanmalarda özellikle güvercinlerde pamukçuk veya canker dediğimiz glucoma etkisini hali azaltır. Ayrıca mantar ve egzama gibi güvercinin ayaklarında oluşabilecek bakterilere karşı direnç sağlar. 100 gramında 884 Kkal enerji ihtiva eder.
Yağlı olan bu bitkinin içeriğinde;
% 22 Karbonhidrat
%22 Protein
%44 Yağ
% 5 lif
Bol miktarda A vitamini bulunur.
HAŞHAŞ
Yağ bakımından zengin olan bu bitki tohumu özellikle güvercinleri kış aylarında sıcak tutması en bilinen özelliğidir. Besleyiciler çok fazla rağbet göstermemesine rağmen iyi bir besleme periyotunda eksik edilmemesi gereken gayet besleyici bir yem çeşididir. Ancak güvercinler bu yemi fazla tükettiğinde özellikle fazla yağ bağlama nedeniyle güvercinlerin karaciğer ve eklemlerinde kalıcı hasarlar meydana getirir. Ayrıca fazla verilmesi yaz aylarında tedavisi kolay olmayan ishallere neden olmaktadır. Tabi ki düzenli bir şekilde verilmesi durumunda yavruları çabuk büyümesine, tüy döküm zamanlarında gerekli olan enerjiyi almalarını sağlar. Bu besinin 100 gramında 533 Kkal bulunmaktadır. İçeriğinde;
%23,7 Karbonhidrat
%18 Protein
%45 Yağ
bulunur.
MISIR
Son günlerde önemi oldukça artmakta olan bu yağ ve protein oranı yüksek bitki neredeyse güvercinlere her dönemde verilebilecek olan ender yemlerdendir. Lİf oranıda yüksek bu bitki içerisinde bulunan yüksek enerji verimine sahip proteinler vesilesi ile özellikle yavru güvercinlerin büyümesine ve hastalık sonrası yapıtaşı onarımı için oldukça önemlidir. Bazı ufak gagalı güvercinlerin ve yeni yavru kızmalarının yemede zorlandığı bu besin kırılarak verilir ise daha iyi sonuç alınabilir. İnsanlar için besin maddesi olan mısır bir çok çeşidi olmasından dolayı hayvan mısırı denilen Atdişi veya Devedişi mısırı fiyat bakımından uygundur. Ama bu tür mısırlar neredeyse büyük güvercinler bile yiyemez onun için kırılıp ufaltılması gerekir. Kırılarak verilmesinin ayrı bir faydası ise, her ne çeşit olursa olsun, mısırın kabuğunun sert olmasından dolayı kursakta öğütülmesinin zorluğunu ortadan kaldırmasıdır. Böylelikle çok daha hızlı bir verim sağlanır. Hayvan mısırının fiyatı yaklaşık patlak mısırın 1/3 ü kadardır. 100 gramında 368 Kkal enerji ihtiva etmektedir. Ayrıca;
% 18,8 Karbonhidrat
%3,2 Protein
%0,1 Yağ
% 0,7 lif
Bol miktarda B1,B2,B3 ,A ve C vitamini bulunur.
Kalsiyum, fosfor, potasyum,
FİĞ TOHUMU
Şekil olarak yuvarlak ve mercimekten az küçük bir tane yapısına sahip olan fiğ güvercinlerin kolay yiye bildiği (özellikle yavruların ilk yem yeme dönemlerinde) protein içeriği yüksek mercimek gillerden bir bitkidir. Protein muhtevası yüksek olduğu için kuşların büyüme ve tüy dönemlerinde verilebilecek ideal bir yem türüdür. Buna karşın günlük verilmesinde hiç sakınca bulunmayan 4 mevsimlik bir çeşittir. Kolaylıkla yemcilerde bulabileceğiniz fiğ yeme % 30 oranına kadar katılabilir. 100 gramında 130 Kkal enerji barındırır. Burçak bitkisi ile nerede ise ayırt edilemeyecek kadar benzerdir.
Protein ağırlıklı olan bu tahılın içeriğinde;
%54,23 Karbonhidrat
%28,77 Protein
%1,44 Yağ
%3,99 Lif ve mineral barındırır.
ASPİR
Yağlı bir bitki olan bu yem kuşlarınız için ideal bir enerji kaynağıdır. Zira içerisinde bol miktarda yağ ve protein bulunmaktadır. Daha çok kuşlarınız aktif olduğu dönemlerde ve performans ırkı güvercinlerde kullanılması çok iyi sonuçlar verir. Yavru besleme dönemleri ve bahar dönemlerinde verilmesi uygundur. Kışlık verilecek bir yem türü değildir. Yaklaşık çekirdek kadar bir büyüklüğe sahip olan aspir beyaz ve kabuğu biraz kalınca olan bir yemdir. Küçük gagalı ve yavru olan kuşlar yemekte biraz zorluk çekebilir ama diğer kuşlar gayet severek tüketir. Unutulmamalıdır ki çekirdek, aspir ve kanola beraber verilecekse oranları iyi ayarlanmalıdır. Yoksa güvercinlerinizi aşırı yağlı beslediğinizden kolaylıkla ishal yapabilirsiniz. Yine tek başına yem olarak da verilmesi uygun değildir. Yanına posalı ve lifli olan karbonhidrat ağırlıklı olan yemler ilave edilmelidir. 100 gramında 820 Kkal enerji bulunmaktadır.
Yağ ağrılıklı olan bu yem;
%27 Karbonhidrat
%25 Protein
%35 Yağ (Oleik ve Linoelik asit yağları )
% 7 lif
ihtiva eder.
KETEN TOHUMU
Güvercin yemi olarak verilebilecek olan ufak taneli ve tane içeriğinde bolca yağ barındıran bir bitki tohumudur. Kolayca bulunabilecek olan bu tohumun 2 çeşidi bulunmaktadır. Resimde de gördüğünüz gibi sarı ve kahverengi keten olarak da bilinen tohum da bulunan bolluğuna göre fiyatlandırılır. Yani Omega 3 yağını içerisinde bolca barındıran sarı keten piyasada daha nadir bulunur. Bu üretim safhalarından yaşanan zorluğu nedenindendir. Kahverengi olanı da piyasada daha çok kuş ve güvercin yemi olarak görülür. İçerisinde bolca bulunan yağ nedeni ile saklama koşulları çok önemlidir. Zira havanın nemi ile sıcakların olduğu zamanlarda kolayca bozulabilir. Bozulma belirtileri genellikle renkteki farklılıklardan kolayca anlaşılabilir. Yağlı olan bu tohum sezonluktur. Yani kış aylarında yağ bağlattırma özelliğinden dolayı daha çok bahar ve yaz başı gibi dönemlerde iyi bir performans verir. Enerjisi bol olan bu tohum özellikle kuşların kızıştığı dönemlerde oldukça yüksek bir döl verimi sağlar. İçerisinde bulunan E vitamini sperm sayısını arttırırken Omega 3 te spermin matris sıvı içerisinde kolay tutunabilmesini sağlar. Yavru alınamayan kısır olmayan kuşlarda kullanılabilecek güvercin yemleri arasında nadide bir yeri vardır.
Makale alıntıdır.
Hazırlayan ve sunan: Erdal Hatay